wykonawcza i ustawodawcza w hiszpani, Administracja i finanse moje prace
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Władza wykonawczaMonarcha obecnym królem Hiszpanii jest, od 22 listopada 1975 roku, król Juan Carlos I z dynastii Burbonów. Monarcha jest szefem państwa i zarazem jego najwyższym reprezentantem, sprawuje arbitraż i czuwa nad normalnym funkcjonowaniem jego instytucji. Zakres władzy króla w Hiszpanii jest doć szeroki: poczšwszy od zwierzchnictwa nad narodowymi siłami zbrojnymi po mianowanie premiera i na jego wniosek członków rzšdu. Poza tym do władcy należy prawo łaski i prawo do rozwišzania parlamentu, podpisuje on także ustawy. Z kolei jego akty prawne wymagajš kontrasygnaty premiera, a w szczególnych okolicznociach przewodniczšcego Kongresu. Osoba króla jest nietykalna, nie ponosi on jakiejkolwiek odpowiedzialnoci. Rzšd głowš rzšdu jest premier powoływany przez króla. Monarcha powołuje także na wniosek premiera pozostałych członków rzšdu: wicepremierów i ministrów. W kompetencjach rzšdu leży kierowanie politykš wewnętrznš, zagranicznš i obronnš państwa oraz administracjš cywilnš i wojskowš. Dodatkowo funkcjonuje także 23-osobowa Rada Państwa (Consejo de Estado) będšca najwyższym organem konsultacyjnym. Rzšd ponosi odpowiedzialnoć politycznš przed Kongresem Deputowanych, który może doprowadzić do ustšpienia rzšdu, wybierajšc nowego premiera. Proces powoływania rzšdu przebiega w kilku etapach: król proponuje Kongresowi kandydata na szefa rzšdu, który następnie prosi o zaufanie izby król powołuje na wniosek premiera członków rzšdu jeli Kongres absolutnš większociš głosów ogólnej liczby deputowanych wyrazi zaufanie (udzieli inwestytury) kandydatowi, monarcha mianuje go szefem rzšdu. W przeciwnym wypadku w cišgu 48 godzin odbywa się kolejne głosowanie nad tš sama kandydaturš, przy czym tym razem wystarcza zwykła większoć głosów. Jeżeli oba powyższe głosowania nie zakończš się wyrażeniem zaufania, król przedstawia nowe kandydatury w wyżej wymienionym trybie. Jeżeli w cišgu 2 miesięcy od pierwszego głosowania żaden z kandydatów nie uzyska zaufania Kongresu - król rozwišzuje obie izby i zarzšdza nowe wybory.Władza ustawodawczaParlament - Kortezy Generalne (Las Cortes Generales) składa się z dwu izb: Kongresu Deputowanych (Congreso de los Diputados) i Senatu (Senado). Obie izby pochodzš z wyborów powszechnych i bezporednich, przy czym Kongres liczšcy od 300 do 400 członków (obecnie 350) wybierany jest według systemu proporcjonalnego, a Senat liczšcy 208 członków według systemu większociowego przy zachowaniu zasady równej reprezentacji wszystkich prowincji każda prowincja wybiera 4 senatorów, ponadto zgromadzenia ustawodawcze regionów desygnujš dodatkowych senatorów. Kadencja Kongresu i Senatu wynosi 4 lata. Izby zbierajš się na dwóch sesjach zwyczajnych w roku, na nadzwyczajnych na wniosek rzšdu, Stałej Deputacji (organ powołany w każdej izbie, składajšcy się z co najmniej 21 członków każdej izby, stojšcy na straży interesów i praw izb między sesjami, gdy izby zostały rozwišzane lub upłynęły ich pełnomocnictwa oraz zatwierdzajšcy dekrety z mocš ustawy, co czyni Deputacja Kongresu między kadencjami izby niższej). Mandat członka rzšdu może być łšczony ze stanowiskiem w rzšdzie, nie można natomiast łšczyć mandatu członka zgromadzenia wspólnoty autonomicznej z mandatem deputowanego do Kongresu.Do parlamentu należy: ustawodawstwo, uchwalanie budżetu państwa, kontrola działalnoci rzšdu oraz wyrażanie zgody na ratyfikację niektórych umów międzynarodowych. Kompetencje ustawodawcze nie leżš jednak wyłšcznie w gestii parlamentu. Częć z nich jest delegowana do zgromadzeń ustawodawczych w regionach autonomicznych. Ogólnie ustawodawstwo w Hiszpanii można podzielić na następujšce kategorie:ustawodawstwo konkurencyjne zagadnienia, które mogš być regulowane zarówno przez państwo, jak i region np. kultura i badania naukoweustawodawstwo podzielne regulowane w podstawowym zakresie przez państwo, konkretyzowane przez region np. prawo cywilne, prawo pracy, bezpieczeństwo, zdrowie,ustawodawstwo socjalne, ochrona rodowiskaustawodawstwo autonomiczne podlegajšce wyłšcznej regulacji władz autonomicznych m.in. zagospodarowanie przestrzenne, budownictwo komunalne i mieszkaniowe, transport, turystyka, infrastruktura techniczna.Podziału ustaw można także dokonać ze względu na charakter regulowanych zagadnień na:organiczne dotyczšce praw i wolnoci publicznych, systemu wyborczego i statutów autonomicznychpodstawowezwykłe.Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje: rzšdowi, Kongresowi (grupie parlamentarnej lub 15 deputowanym), Senatowi (grupie parlamentarnej lub 25 senatorom), zgromadzeniom wspólnot autonomicznych i obywatelom, którzy mogš przedstawić inicjatywę ludowš złożonš przez co najmniej 500 tysięcy obywateli (z wyłšczeniem spraw należšcych do właciwoci ustaw organicznych, w sprawach podatkowych, prawa łaski i dotyczšcych stosunków międzynarodowych). Izby mogš przekazać stałym komisjom ustawodawczym uchwalanie ustaw lub wniosków ustawodawczych, chyba, że plenum izby wyranie zastrzeże podjęcie decyzji w danej sprawie dla siebie.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]