wykonanie2007, SGH - UW, MG i NBP
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Narodowy Bank Polski
Rada Polityki Pieniężnej
Sprawozdanie z wykonania
założeń polityki pieniężnej na
rok 2007
Warszawa, maj 2008
Spis treści
w 2007 r..................................................................................................... 45
i uchwałami w 2007 r. ............................................................................... 72
2
1. Strategia polityki pieniężnej w 2007 r.
Zgodnie z art. 227 ust. 1 Konstytucji RP „Narodowy Bank Polski odpowiada za
wartość polskiego pieniądza”. Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim w
art. 3 określa, że „podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu
cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to
podstawowego celu NBP”.
Współcześnie banki centralne przez stabilność cen rozumieją inflację na tyle niską,
aby nie wywierała ona negatywnego wpływu na inwestycje, oszczędności i inne ważne
decyzje podejmowane przez uczestników życia gospodarczego. Zapewnienie tak rozumianej
stabilności cen jest podstawowym sposobem, w jaki bank centralny przyczynia się swoimi
decyzjami do osiągania wysokiego i trwałego wzrostu gospodarczego. Banki centralne
traktują stabilność cen symetrycznie, co oznacza, że reagują zarówno na zagrożenia inflacyjne
jak i deflacyjne.
Rada Polityki Pieniężnej opiera politykę pieniężną na strategii bezpośredniego celu
inflacyjnego. Doświadczenia międzynarodowe pokazują, że taka strategia jest skutecznym
sposobem zapewnienia stabilności cen. Po sprowadzeniu inflacji do niskiego poziomu,
począwszy od 2004 r. RPP przyjęła ciągły cel inflacyjny na poziomie 2,5% z symetrycznym
przedziałem odchyleń o szerokości ± 1 punkt procentowy. Horyzontem jego obowiązywania
może być wejście Polski do ERM II. RPP realizuje strategię w warunkach płynnego kursu
walutowego, który powinien być utrzymany do momentu przystąpienia Polski do ERM II.
System płynnego kursu nie wyklucza prowadzenia interwencji na rynku walutowym, gdyby
okazało się to niezbędne do realizacji celu inflacyjnego.
W
Założeniach polityki pieniężnej na rok 2007
Rada Polityki Pieniężnej przedstawiła
sposób rozumienia celu ciągłego i realizacji w sposób następujący:
Po pierwsze, określenie cel
ciągły
oznacza, że odnosi się on do inflacji mierzonej roczną
zmianą cen towarów i usług konsumpcyjnych w każdym miesiącu w stosunku do
analogicznego miesiąca poprzedniego roku. Dla lepszego zrozumienia procesów
inflacyjnych uzasadnione jest również posługiwanie się rocznymi i kwartalnymi
wskaźnikami inflacji, takimi jak stosowane w projekcji inflacji NBP i w budżecie
państwa. Przy ocenie presji inflacyjnej ważną rolę odgrywają także miary inflacji
bazowej.
Po drugie, przyjęte rozwiązanie oznacza, że polityka pieniężna jest jednoznacznie
ukierunkowana na utrzymanie inflacji jak najbliżej celu 2,5%, a nie jedynie wewnątrz
3
przedziału wahań. Rozwiązanie takie pozwala na zakotwiczenie oczekiwań inflacyjnych,
co sprzyja prowadzeniu polityki pieniężnej, która w reakcji na wstrząsy wymaga
mniejszych i rzadszych zmian stóp procentowych.
Po trzecie, występowanie wstrząsów w gospodarce jest nieuniknione. W zależności od
siły
wstrząsu i stopnia inercyjności oczekiwań inflacyjnych różne są skala i okres
odchylenia inflacji od przyjętego celu. Bank centralny zazwyczaj nie reaguje na takie
odchylenia inflacji, które uznaje za przejściowe i które mieszczą się w przedziale wahań
wokół celu. W krajach o trwale niskiej stopie inflacji bank nie musi reagować nawet
wówczas, gdy przejściowo inflacja odchyli się poza granice tego przedziału. W przypadku
wstrząsów, które oceniane są jako powodujące trwałe odchylenie inflacji od celu, bank
centralny odpowiednio modyfikuje politykę pieniężną.
Po czwarte, reakcja polityki pieniężnej na wstrząsy zależy od ich przyczyn i charakteru.
Reakcja na wstrząsy popytowe stanowi problem relatywnie łatwiejszy, ponieważ w tym
przypadku inflacja i produkcja zmieniają się w tym samym kierunku. Podwyżka stóp
procentowych osłabia aktywność gospodarczą i w dalszej kolejności presję inflacyjną.
Wstrząsy podażowe stanowią trudniejszy problem dla polityki pieniężnej, bowiem w tym
przypadku produkcja i inflacja zmieniają się w przeciwnych kierunkach. Niewłaściwa
reakcja polityki pieniężnej może mieć daleko idące niekorzystne skutki dla gospodarki.
Próba całkowitego zneutralizowania przez politykę pieniężną wpływu wstrząsu
podażowego na inflację może prowadzić niepotrzebnie do znacznego spadku produkcji,
ponieważ już sam wstrząs podażowy wpływa niekorzystnie na konsumpcję i inwestycje. Z
kolei próba pełnego zamortyzowania skutków wstrząsu podażowego wywołującego
wzrost cen i spadek produkcji – poprzez ekspansywną politykę pieniężną – powoduje z
reguły utrwalenie się wyższej inflacji i wymaga podjęcia w następnych okresach znacznie
bardziej restrykcyjnej polityki pieniężnej, powodującej silniejsze spowolnienie tempa
wzrostu gospodarczego. Reakcja banku centralnego powinna zależeć od oceny trwałości
wstrząsu.
Po piąte, znaczna część wstrząsów podażowych ma przejściowy charakter i niewielką
skalę, w związku z czym nie ma potrzeby natychmiastowego reagowania na nie. Przy
większych wstrząsach nawet przejściowe przyspieszenie wzrostu cen może wywołać
względnie trwały wzrost oczekiwań inflacyjnych, a w konsekwencji wzrost inflacji ze
względu na pojawienie się żądań płacowych. Zadaniem polityki pieniężnej jest więc w
takiej sytuacji zapobieganie wtórnym skutkom wstrząsu podażowego (tzw. efektów
drugiej rundy). Ryzyko powstania tego rodzaju efektów jest znaczne w krajach o krótkiej
historii niskiej inflacji. Przy analizie wstrząsów podażowych bardzo przydatne stają się
4
miary inflacji bazowej, które pozwalają przynajmniej częściowo odróżnić skutki
przejściowe od trwałych zmian presji inflacyjnej.
Po szóste, ze względu na opóźnienia reakcji produkcji i inflacji na prowadzoną politykę
pieniężną, wpływa ona w niewielkim stopniu na poziom bieżącej inflacji. Bieżące decyzje
władz monetarnych oddziałują na zachowanie cen w przyszłości, podobnie jak bieżąca
inflacja pozostaje pod wpływem zmian stóp procentowych dokonanych kilka kwartałów
wcześniej. Długość tych opóźnień nie jest jednak stała i zależy w dużej mierze od
zachodzących w gospodarce zmian strukturalnych i instytucjonalnych. Zmiany w
mechanizmie transmisji impulsów monetarnych powodują, że banki centralne tylko w
przybliżeniu mogą określić opóźnienie, jakie występuje od podjęcia decyzji do
zaobserwowania najsilniejszego jej wpływu na wielkości realne (produkcję, zatrudnienie),
a następnie na inflację.
Po siódme, polityka pieniężna oddziałuje na gospodarkę nie tylko poprzez zmiany stóp
procentowych, ale również poprzez utrzymanie ich przez pewien czas na określonym
poziomie. Utrzymanie stóp procentowych przez kilka okresów (miesięcy lub kwartałów)
na niezmienionym poziomie jest również decyzją o istotnych konsekwencjach dla
gospodarki, gdyż prowadzi do stopniowego zamykania albo otwierania się luki
popytowej.
Po ósme, polityka pieniężna jest prowadzona w warunkach niepewności. Wysoka
niepewność wynika między innymi z faktu, że modele wykorzystywane przez banki
centralne do prognozowania inflacji mogą zacząć gorzej odwzorowywać zachowanie
gospodarki ze względu na zachodzące w niej zmiany strukturalne. Oznacza to, że a) przy
podejmowaniu decyzji konieczne jest uwzględnianie całokształtu dostępnej informacji, a
nie tylko wyników projekcji inflacji; b) nie jest możliwe posługiwanie się prostą regułą
polityki, która
ex ante
mogłaby być znana uczestnikom rynku oraz c) ukierunkowana na
przyszłość polityka pieniężna musi być przedstawiana otoczeniu jako dążenie do
zrealizowania celu inflacyjnego w warunkach niepewności, a nie jako sprawowanie ścisłej
kontroli nad przebiegiem procesów gospodarczych.
Po dziewiąte, w ocenie perspektyw inflacji – szczególnie, gdy jest ona niska – banki
centralne w prowadzeniu polityki pieniężnej uwzględniają kształtowanie się cen aktywów
w związku z potrzebą zapewnienia stabilności finansowej. W warunkach
zliberalizowanych rynków finansowych oraz sprzyjających niskiej inflacji korzystnych
zjawisk po podażowej stronie gospodarki, wzrasta potrzeba uwzględniania stabilności
finansowej w decyzjach władz monetarnych. Jeśli w reakcji na niską inflację banki
centralne nadmiernie obniżą stopy procentowe, może to prowadzić do szybkiego wzrostu
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]