zarządz-wykł, Studia (2012-2017) SGGW - WNoŻ - Technologia Żywności i Żywienie Człowieka, IV rok, ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->Wykład 1Rys historyczny:- 5000lat temu: system podatkowy (cywilizacja sumeryjska);- 3000l. p.n.e.: zarządzanie budową piramid;- 1650l. p.n.e.: historia biblijnego Józefa.- średniowiecze: zarządzanie budowami sakralnymi.TEORIE ZARZĄDZANIAa) klasyczne lub uniwersalne (zwane szkołami):- szkoła naukowej organizacji pracy,- szkoła klasycznej teorii zarządzania,- szkoła behawioralna,- szkoła ilościowa;b) współczesne (zwane kierunkami):- kierunek systemowy,- kierunek sytuacyjny,- kierunek integrujący,- kierunek dynamicznego zaangażowania.SZKOŁA NAUKOWA:brak siły roboczej co zrobić, by maks. wykorzystać pracowników-wzrostwydajności pracy, czy nie ma marnowania czasu na niepotrzebne rzeczy.- Przedstawiciele: Frederick Taylor, Henry Gantt, Frank i Lilian Gilbertowie;- F.Taylor: zwiększenie płac dla pracowników wydajnych- jednak były sprzeciwy, gł. wśród pracowników-obawa przed utratą, pokusa wykorzystywania pracowników przez pracodawców;- H.Gantt: zwracał uwagę na wykonywanie norm przez pracowników: pracowni, który wypracował dziennąnormę uzyska premię, brygadzista też dostawał dodatek z tego tytułu, wyniki pracy poszczeg. pracownikówpodawane dla publiki, zasotsow.wykresy;- F i L Gilbertowie: obserwacja pracowników, podobne do Taylor.SZKOŁA KLASYCZNA:jakie oddziaływanie na pracowników ma kierownictwo.-przedstawiciele: Henri Fayol, Max Weber, Mary Parker Follet, Chester Barnard;Zasady zarządzania wg H.Fayola:1.specjalizacja: dokładniejsze wykonywanie pracy, ale nie można za bardzo;2.autorytet:- formalny-Kowalski zwierzchnikiem Nowaka i Nowak ma mu być posłyszny,- osobisty-coś więcej, bo pracownik szanuje swojego szefa, który ma więdzę, kompetencje, jest życzliwy,sposób traktowania podwładnych;3. dyscyplina: zagwarantowana przez odpowiednie zasady, nakazy;4. jedność rozkazodawstwa: każdy pracownik ma tylko jednego przełożonego;5. jednolitość kierowania: każdą komórkę w zakładzie powinna kierować jedna osoba (żeby nie byłosprzecznych poglądów dwóch osób decyzyjnych);6. podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu;7. wynagrodzenie: sprawiedliwe i godziwe, odpowiada wykonywanej pracy i daje przeżyć pracownikowi;8. centralizacja: sytuacja, gdy władza skupiona jest w rękach kierowników; (decentralizacja: gdykierownictwo deleguje swoje władze na podwładnych). Każde przedsiębiorstwo ma swój stopieńcentralizacji;9. hierarchia: struktura organizacyjna przedsiębiorstwa. Kto komu podlega;10. ład: właściwy człowiek na właściwym miejscu i właściwe narzędzenie/rzecz na właściwym miejscu;11. odpowiednie traktowanie pracowników: sprawiedliwe, szacunek dla godności pracownika;12. stabilność personelu: rotacja/fluktuacja personelu jest szkodliwa;13. inicjatywa: możliwość dopuszczenia do głosu osób podwładnych;14. duch jedności: przywiązanie do zakładu, bo tam pracownikowi się podoba, jest mu dobrze.- M.Weber: przedsiębiorstwo biurokratyczne-najlepsze, b.dokładny podział władzy, ściśle określonastruktura, bardzo dużo przepisów, zarządzeń, kwitnie komunikacja papierkowa (podania, zaświadczenia),duże sformalizowanie stosunków ludzkich. Złe: pominięte całkowicie sprawy ludzkie (wtedy to byłonormą), nie sprawdza się w warunkach gospodarki rynkowej. Nie dostosowuje się do warunków rynku,skostniała;- M.P.Follet (kobieta): aspekt ludzki- definicja: zarządzanie jako osiąganie celu za pomocą innych ludzi.Człowiek to istota społeczna, podział na kierowników i podwładnych; sztuczne podziały zaburzają relacje wprzedsiębiorstwie, lepsza jest współpraca, teoria liberalna;- C.Barnard: firma i pracownicy mają swoje cele-powinny być one w równowadze, być zbieżne. Ludzie wprzedsiębiorstwie tworzą grupy formalne (zespół ludzi podlegających człowiekowi,są przyporządkowanesobie, bo taka struktura) i gr.nieformalne (sami między sobą ją tworzą pracownicy, dobrze im się razempracuje). Dobrze zwrócić na to uwagę-lepsza współpraca.Eksperymenty w Hawtorne(zakład Western Eletric):- Etap 1: badano wpływ warunków oświetlenia na wydajność pracy;- w kolejnych etapach badano wpływ: wynagrodzenia, przerw na odpoczynek, czasu pracy (długośćzmiany).SZKOŁA BEHAWIORALNA:zwraca uwagę na zachowania ludzkie.- przedstawiciele: Elton Mayo, Abraham Maslow, Douglas Mc Gregor;- E.Mayo: wydajność pracy wzrosła, bo zainteresowano się pracą pracowników-bodziec motywujący-zjawisko Hawtorneteoria motywacji;- A.Maslow: podział potrzeb człowieka na 5grup: p.fizjologiczne(gwarantują przeżycie), p. bezpieczeństwa(dach nad głową), p. przynależności do grupy, p.szacunku (ze strony kolegów i wobec samego siebie), p.samorealizacji (najtrudniejsza do spełnienia w zakładzie pracy)./ Dobry menadżer powinien rozpoznać tepotrzeby i je zaspokajać;- D. Mc Gregor: 2 grupy: iksy i igreki. X: jednostki, które nie lubią pracować, do pracy trzeba ich zmuszać.Y: lubią, cenią pracę, ale nie są pracoholikami. Praca ma wartość. Jak się dopasuje kierownictwo ipodwładni, do których gr. należą? Jeśli szef X, pracownik Y-rozczarowanie, demotywacja pracownika.SCHEMAT OCENY PRACOWNIKÓWCHCEwiązać z firmąPOTRAFIinstruowaćNIE POTRAFINIE CHCEmotywowaćzwolnićSZKOŁA ILOŚCIOWA:Robert Mc Namara, pocz. II wojny światowej, wykorzystywanie matematyki wproblemach związanych z zarządzaniem, kwestie dystrybucji, optymalizacji.Badania operacyjne to:matematyczne metody budowania modeli, analizy i rozwiązywania problemówzarządzania.System-zestaw wzajemnie powiązanych elementów funkcjonujących jako całość.System otwarty-system wchodzący w interakcje z otoczeniem.KIERUNEK SYTUACYJNY:każde przedsiębiorstwo jest unikalne w swoim rodzaju, swoje otoczenie,technologia, sprzęt, kulturę, pracownikówniema 2 identycznych przedsiębiorstwkażdymprzedsiębiorstwem zarządza się inaczej, nie można przenosić schematów z firmy do firmy.SPRZĘŻENIE ZWROTNE Z OTOCZENIEMNakłady zotoczenia:-rzeczowe,-ludzkie,-finansowe,-informacyjne.Procesytransformacji:Systemy:-operacyjne,-administracyjne,-kontrolne.Wyniki dootoczenia:-produkty/usługi,-zyski/straty,-zachowaniapracownicze,-informacje.KIERUNEK INTEGRUJĄCY:nie ma jednej idealnej teorii zarządzania przedsiębiorstwem, alepołączenie tych wielu szkół umożliwia sprawne zarządzanie firmą.KIERUNEK INTEGRUJĄCY – SCHEMATPODEJŚCIE SYSTEMOWE- wewnętrzne zależności- wpływ otoczeniaSPOJRZENIEKLASYCZNE-troska o efektywnośći wydajnośćPODEJŚCIE SYTUACYJNE- sytuacyjny charakter zarządzania- reakcja na szczególne cechy sytuacjiSPOJRZENIEBEHAWIORALNE-troska o zachowanieorganizacyjne iznaczenia zasobówludzkich.SPOJRZENIEILOŚCIOWE-troska o modeleilościowej teoriizarządzania izarządzaniaoperacyjnego.SPRAWNE I SKUTECZNE ZARZĄDZANIEKIERUNEK DYNAMICZNEGO ZAANGAŻOWANIA:obejmuje zagadnienia:-środowisko organizacji: przedsiębiorstwo nie funkcjonuje tylko dla siebie, musi się wpisać w otoczenie:-środowisko org;-odpowiedzialność społeczna i etyka: firma powinna mieć wpływ na społeczeństwo np. akcje charytatywne-->powstają opinie; pewien składnik danego regionu;-globalizacja: współpraca z zagranicą;-tworzenie i przekształcenie organizacji: ma ewoluować, zmieniać się w zależności od potrzeb, personeluitp;-kultura organizacji: poglądy, zachowania pracowników, wartości w firmie;-jakość (TQM).Zarządzanie to:proces podejmowania decyzji związanych z wykorzystaniem określonych zasobów dlaosiągnięcia określonych celów oraz z koordynowaniem aktywności ludzizaangażowanych w tę działalność;lub:proces realizowania czegoś za pośrednictwem innych ludzi wyposażonych w odpowiednie środki;lub:zestaw działań (planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie)skierowanych na zasoby organizacji i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposóbsprawny (mądrze wykorzystując zasoby) i skuteczny (podejmując właściwe decyzje).Menedżerto:- osoba odpowiadająca za realizację procesu zarządzania; ktoś, kto planuje i podejmuje decyzje, organizuje,przewodzi oraz kontroluje zasoby ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne.Menedżer:- najwyższego szczebla: prezesi, wiceprezesi, dyrektorzy, wicedyrektorzy; osoby reprezentująceprzedsiębiorstwo na zewnątrz, opracowują plany strategiczne (długiego okresu czasu); wydają poleceniamenedżerom średniego szczebla;- średniego szczebla: może być kilka poziomów; opracowuje plany na krótsze okresy; rola: przekazaniedecyzji kierowników najwyższego szczebla swoim podwładnym. Kierownicy działów/komórek podległychprezesowi;- pierwszej linii: brygadzista, majster, mistrz; osoby, które są bezpośrednio przełożonymi wykonawców.Pierwsze stanowisko na jakie można awansować. Przekazać odgórne informacje; muszą mieć kompetencje,organizować pracę robotników.Podział ze względu na dziedziny:- marketing,- finanse,- eksploatacja,- zasoby ludzkie,- administracja,- inne.Role menedżerów:KATEGORIAInterpersonalnaInformacyjnaDecyzyjnaROLA- reprezentant,- przywódca,- łącznik.- obserwator,- propagator,- rzecznik.- przedsiębiorca,- osoba przeciwdziałająca zakłóceniom,- dysponent zasobów,- negocjator.Interpersonalna:- reprezentant: reprezentuje przedsiębiorstwo na zewnątrz;- przywódca: poinstruowanie pracownika, jak ma wykonać pracę;- łącznik: kierowanie zespołem, koordynowanie pracy ludzi.Informacyjna:- obserwator: menedżer zbiera informacje na jakiś temat;- propagator: przekazuje informacje w innym dziale/filii zakładu;- rzecznik: przekazuje informacje na zewnątrz przedsiębiorstwa, do opinii publicznej.Decyzyjna:- przedsiębiorca: opracowuje nowości w przedsiębiorstwie/w organizacji pracy;- osoba przeciwdziałająca zakłóceniom: zapobiega np. strajkom, konfliktom;- dysponent zasobów: decyduje o zasobach, rozdziela środki;- negocjator: uczestniczy w kontaktach ze związkami zawodowymi.Otoczenie przedsiębiorstwa:-wewnętrzne,-zadaniowe,ot. zewnętrzne-ogólne.Wykład 2Umiejętności menedżera:- techniczne: pokazać podwładnemu, co będzie robił; menedżer 1-ej linii;- interpersonalne: współpraca z ludźmi, w zespołach, umiejętne kierowanie nimi i przekazanie poleceń;- koncepcyjne: wyobraźnia;- diagnostyczne: ocena danej sytuacji;- komunikowanie się;- decyzyjne;- gospodarowania czasem: to co można, zleca się podwładnym.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]