zalacznikD, budowictwo pcz (h.fresh06), II rok (sem III i sem IV), sem III, budownictwo komunikacyjne, sosn
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ZAŁĄCZNIK D
GENERALNA DYREKCJA DRÓG PUBLICZNYCH
Biuro Studiów Sieci Drogowej
SYSTEM OCENY STANU NAWIERZCHNI
SOSN
WYTYCZNE STOSOWANIA
-
ZAŁĄCZNIK D
ZASADY POMIARU I OCENY STANU
WŁAŚCIWOŚCI PRZECIWPOŚLIZGOWYCH
NAWIERZCHNI BITUMICZNYCH
W SYSTEMIE OCENY STANU NAWIERZCHNI SOSN
SPIS TREŚCI ZAŁĄCZNIKA D
1
WARSZAWA
LUTY 2002
59
1. Przedmiot zasad
Przedmiotem zasad są zalecenia odnośnie pomiaru i oceny właściwości przeciwpoślizgowych
nawierzchni bitumicznych na sieci dróg krajowych w Systemie Oceny Stanu Nawierzchni
/SOSN/ - z wyłączeniem autostrad płatnych - do planowania remontów na poziomie sieci.
1. 1. Podstawowe określenia
Właściwości przeciwpoślizgowe
- zdolność do wytwarzania sił tarcia między nawierzchnią
drogi a kołami pojazdów w warunkach wzajemnego poślizgu.
Współczynnik tarcia
µ - stosunek wypadkowej sił tarcia wytwarzanych między hamowanym
kołem urządzenia pomiarowego a nawierzchnią drogi do nacisku koła na drogę.
Urządzenie pomiarowe (zestaw pomiarowy)
- urządzenie dynamometryczne o określonych
cechach kinematycznych, konstrukcyjnych i funkcjonalnych, umożliwiające pomiar
współczynnika tarcia podłużnego nawierzchni w warunkach 100 % poślizgu koła
pomiarowego, z zastosowaniem określonego typu opony testowej.
Pomiar współczynnika tarcia
– ustalony sposób pomiaru na pasie ruchu pojazdu z
zachowaniem wymagań, wynikających z obowiązującej instrukcji obsługi urządzenia
pomiarowego oraz odpowiednich procedur pomiarowych.
Miarodajny współczynnik tarcia
µ
m
- statystyczna miara oceny właściwości
przeciwpoślizgowych nawierzchni równa różnicy wartości średniej wyników pomiarów
współczynnika tarcia E(µ
i
) i odchylenia standardowego D
µ
.
Odcinkowa ocena stanu
– miarodajny współczynnik tarcia obliczony dla odcinka drogi o
długości 1 km ze zbioru n = 10 wartości współczynnika tarcia w celu klasyfikacji stanu
nawierzchni. W przypadkach szczególnych, takich jak początek lub koniec drogi, ocena ta
może być wyznaczona dla odcinka o długości od 500 m do 1 499 m ( 5≤ n ≤ 14).
2. Pomiar współczynnika tarcia
Pomiary współczynnika tarcia nawierzchni wykonuje się w lewym śladzie kół, na
zewnętrznym pasie ruchu pojazdów, przy prędkości urządzenia pomiarowego v = 60 km/h
i grubości filmu wodnego pod kołem pomiarowym h = 0.5 mm.
3. Zasady oceny stanu właściwości przeciwpoślizgowych
3.1. Klasyfikacja stanu nawierzchni
Nawierzchnie pod względem stanu właściwości przeciwpoślizgowych klasyfikuje się do 4
klas wg kryteriów określonych dla miarodajnego współczynnika tarcia, tabela 1.
60
ZAŁĄCZNIK D
Tabela 1.
Klasyfikacja stanu nawierzchni
dróg krajowych klasy: A, S, GP oraz G
pod względem właściwości przeciwpoślizgowych (dla opony Barum Bravura)
Klasa
Ocena stanu
nawierzchni
Miarodajny
współczynnik tarcia µ
m
A Stan dobry
≥ 0.52
B Stan zadawalający
0.37 ÷ 0.51
C tan
niezadawalający
0.30 ÷ 0.36
D Stan zły
≤ 0.29
Uwagi:
1) Podane w tabeli 1 wartości zostały dostosowane do zasady wyznaczania
miarodajnego
współczynnika tarcia
µ
m
jako różnicy wartości średniej wyników
pomiarów E(µ
i
) i odchylenia standardowego D
µ
.
2)
Ewentualna zmiana typu opony testowej wymaga zastosowania
współczynników przeliczeniowych wg procedury przedstawionej w p. 4 i określenia
nowych wartości miarodajnego współczynnika tarcia µ
m
w poszczególnych klasach
stanu nawierzchni.
3. 2. Metoda oceny właściwości przeciwpoślizgowych
Na podstawie pomiarów współczynnika tarcia wyznacza się:
a) zbiór wartości współczynnika tarcia
µ
i
dla każdej drogi w sposób automatyczny według
określonej procedury w odpowiednio dowiązanym do współrzędnych drogi zbiorze
pomiarowym. Wyniki pomiarów zaokrągla się do dwóch miejsc po przecinku i po
przemnożeniu przez 100 zapisuje w zbiorze wejściowym SOSN według formatu podanego w
punkcie 5.
b) miarodajny współczynnik tarcia
µ
m
dla zbioru wartości współczynnika tarcia µ
i
o
liczności n, jako podstawę odcinkowej oceny stanu:
µ
m
=
E(µ
)
−
D
µ
( 1 )
gdzie:
1
n
( 2 )
E( µ
)
=
∑
µ
i
n
i
1
1
∑
D
=
(µ
−
E(µ
))
2
( 3 )
µ
n
−
1
i
i
1
n - liczba wartości współczynnika tarcia na odcinku.
Wyniki obliczeń zaokrągla się do dwóch miejsc po przecinku (punkt 6, tabela 3).
c)
zestawienie odcinkowych ocen
dla wybranego fragmentu
drogi, ciągu drogowego lub
sieci drogowej poprzez oddzielne zsumowanie odcinków dróg zaliczanych do tej samej
klasy stanu nawierzchni. Wyniki podaje się w km lub procentach (punkt nr 6, tabela
nr 4).
61
i
n
d)
średni poziom odcinkowych ocen E(
µ
m
)
w celu
ustalenia klasy stanu nawierzchni dla
wybranego fragmentu drogi, ciągu drogowego lub sieci drogowej. Wyznacza się go ze
wzoru:
k
∑
n
j
µ
mj
( 4 )
E
(
µ
)
=
j
=
1
m
k
∑
n
j
j
=
1
gdzie:
n
j
- liczba wartości współczynnika tarcia µ
i
na
j
-tym odcinku
µ
mj
– odcinkowa ocena własności przeciwpoślizgowych na
j
-tym odcinku
Wyniki obliczeń zaokrągla się do dwóch miejsc po przecinku.
4. Procedura zmiany typu opony pomiarowej (testowej)
Aktualnie w polskich urządzeniach pomiarowych SRT-3, stosowana jest opona handlowa
Barum Bravura o wymiarach 185/70 R 14.
Jako względnie stały wzorzec właściwości przeciwpoślizgowych przyjmuje się oponę gładką
z obwodowymi rowkami firmy Vredenstein (Holandia) o wymiarach 165 R 15, o
właściwościach zgodnych z wymaganiami PIARC i o znanym współczynniku
przeliczeniowym względem opony Barum:
cofo (Barum/PIARC) = 1.115
lub
cofo (PIARC/Barum) = 1/1.115 = 0.897
Przejście z opony Barum na inną wybraną oponę X,
o określonym w toku badań
współczynniku przeliczeniowym względem opony PIARC
, wymaga zastosowania
następującego przelicznika:
cofo (opona X/Barum)
≡
cofo (opona X/PIARC) x cofo (PIARC/Barum)
Relacje liczbowe wiążące oponę wzorcową PIARC z oponą Barum lub inną oponą testową X
mogą być każdorazowo uściślone na podstawie uzupełniających badań kalibracyjnych.
5. Struktura zbioru wejściowego SOSN
Zbiór wejściowy SOSN zawiera dane o współczynniku tarcia nawierzchni drogowej (µ x
100). W tym zbiorze zapisuje się w trybie tekstowym (ASCII) ogólne informacje o zbiorach
pomiarowych (nagłówek) oraz przypisane do współrzędnych drogi wartości współczynnika
tarcia (tabela 2):
Tabela 2.
Przykładowy wydruk danych z pomiarów wykonanych w roku 2000
* R970_04.srt N 00.08.10 0.000 2.200 m
* R970_03.srt N 00.08.10 2.300 15.900 m
* R970_01.srt M 00.08.10 16.000 14.200 m
* R970_02.srt M 00.08.10 18.000 16.100 m
0.000 55 42 46 42 43 43 40 43 46 47
1.000 44 44 46 43 43 40 46 44 37 46
2.000 44 43 55 46 42 64 43 44 42 37
3.000 27 29 32 31 5 27 28 27 29 28
4.000 52 47 40 44 49 49 44 47 67 38
5.000 35 38 33 37 35 34 35 31 34 35
6.000 53 54 53 53 53 53 55 54 53 52
7.000 53 54
62
ZAŁĄCZNIK D
gdzie:
-
pogrubionym drukiem oznaczono stałe elementy nazwy zbioru
-
[ droga ] – numer drogi zgodny z konwencją przyjętą w SOSN,
maksimum 5 znaków
-
[ sr ] dwucyfrowy symbol roku pomiarów
Nazwa zbioru wejściowego SZ [
droga
] . r
[ sr
]
Nagłówek w zbiorze wejściowym
zawiera co najmniej jeden rekord składający się z 42
znaków:
1 - pierwszy znak w linii „*” służy do identyfikacji rekordu nagłówka,
2 ÷ 13 - dwunastoznakowe pole dla nazwy zbioru pomiarowego
15
- jedna litera N lub M do oznaczenia kierunku pomiaru
(N – gdy kierunek pomiaru był zgodny z narastającym pikietażem drogi,
a M – gdy był przeciwny - zgodny z malejącym pikietażem drogi),
17 ÷ 24 - ośmioznakowe pole dla daty pomiarów w układzie: - rok (dwie ostatnie cyfry),
miesiąc, dzień
26 ÷ 32 - siedmioznakowe pole na współrzędną początku odcinka pomiarowego, km,
34 ÷ 40 - siedmioznakowe pole na współrzędną końca odcinka pomiarowego,
42
- jedna z liter
m, f,
oznaczająca tor pomiarowy (momentu lub siły)
Pojedyncze wartości współczynnika tarcia
µ
i
podane są w układzie pozycyjnym
bezpośrednio pod nagłówkiem w rekordach składających się z 37 znaków według
następującego wzorca:
gdzie:
<
km
>
<
[
µ
1
]
>
<
[
µ
2
]
>
.....
<
[
µ
10
]
<
km
>
-
siedmioznakowe pole współrzędnej początku jednokilometrowego odcinka
drogi, km
-
spacja
<
[
µ
i
]
>
-
10 dwuznakowych pól dla kolejnych wartości współczynnika tarcia - liczby
w zakresie 0 ÷ 99
0 – oznacza, że nie robiono pomiarów
5 – oznacza, że pomiar nie był możliwy do wykonania ze względu na bardzo zły stan
nawierzchni; oznacza też arbitralne przypisanie klasy D.
6. Przykład oceny wybranego fragmentu drogi krajowej
Tabela 3.
Określenie miarodajnego współczynnika tarcia
µ
m
oraz odcinkowych ocen
(klas stanu nawierzchni) na wybranym odcinku drogi nr 970 na podstawie tabeli 2
(punkt 5) i wzorów (1), (2) (3)
nawierzchni
0+000
10
0.45 0.04 0.41
B
1+000
10
0.43 0.03 0.40
B
2+000
10
0.46 0.08 0.38
B
3+000
9
0.29 0.02 0.27
D
4+000
10
0.48 0.08 0.40
B
5+000
10
0.35 0.02 0.33
C
6+000
12
0.54 0.01 0.53
A
N E(
µ
i
)
D
µ
µ
m
klasa
stanu
63
Pikietaż początku
odcinka
[ Pobierz całość w formacie PDF ]