wyklad9b zaburzenie psychiczne wieku dzeciecego zaburzenia odzywiania, VI rok, psychiatria, wyklady, semestr II
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Zaburzenia psychiczne wieku dziecięcego
Problemy psychiczne dzieci występują w kontekście rozwoju psychologicznego i
dorastania;
Tempo normalnego rozwoju psychologicznego może mieć różny przebieg;
Niekiedy trudno jest odróżnić rzeczywisty, wymagający uwagi problem psychologiczny od
takiego, który jest jedynie odbiciem jakiegoś opóźnionego rozwoju. (
np. większość dzieci
potrafi kontrolować czynności fizjologiczne przed ukończeniem 3 r.ż., pozostali to
rozwojowi „spóźnialscy”, albo utrzymujące się moczenie nocne może być następstwem
braku bezpieczeństwa emocjonalnego)
Odróżnienie problemów, będących następstwem różnych rytmów rozwoju
psychologicznego dziecka od tych, które sugerują istnienie głębokich problemów
emocjonalnych stanowi podstawowe zagadnienie w pedopsychiatrii, a które nie występuje
w psychiatrii dorosłych.
Dziecko często nie potrafi powiedzieć nam o swoim problemie, a przeżywany przez nie
stres może przejawiać się pośrednio poprzez np. nieadaptacyjne zachowanie.
Od rodziców i nauczycieli zależy, czy poprawnie zidentyfikują zachowania dzieci, które są
przejawami poważnych problemów. Niekiedy dorośli błędnie oceniają zachowanie dziecka,
nazywając je „problemami psychologicznymi” , podczas gdy jest to coś przemijającego.
Zaburzenia psychiczne wieku dziecięcego c.d.
Może się też zdarzyć, że dorośli bagatelizują problematyczne zachowania dziecka,
sądząc, że dziecko z nich wyrośnie, a interwencja jest nieodzowna.
Badania epidemiologiczne ogólnej populacji dzieci wykazały, że tylko 29% dzieci
kwalifikuje się do postawienia jakiejś diagnozy psychiatrycznej.
Ponieważ dzieci są tak b. uzależnione od tego jak dorośli interpretują ich problemy, to być
może dlatego często mniej wiemy o dzieciach i ich problemach niż o dorosłych.Rozwój
psychiczny dziecka jest wynikiem oddziaływania:
procesów dojrzewania o.u.n.
układu nerwowo – mięśniowego
układu endokrynnego
czynników środowiskowych
Klasyfikacja psychicznych zaburzeń dziecięcych
[Podstawowe grupy zaburzeń
wieku dziecięcego]
Zaburzenia zw. z zachowaniami destrukcyjnymi
Zaburzenia zachowania
– to powtarzające się zachowania, które z tymi zaburzeniami
naruszają prawa innych i podstawowe normy społeczne. Dzieci z tymi zaburzeniami
mogą wchodzić w konflikt z prawem. Nawykowo kłamią i oszukują. W ok. dojrzewania
mogą dokonywać rozbojów, gwałtów, a nawet zabójstw. Jeżeli dziecka stale przejawia
takie zachowania, można postawić diagnozę zaburzeń zachowania.
Problemy z
zachowaniem i agresywność są niezwykle stałymi cechami w dzieciństwie i w ok.
dojrzewania, szczególnie wśród chłopców. Wiele z tych dzieci zostaje w wieku dojrzewania
młodocianymi przestępcami.
Dzieci zachowujące się agresywnie często pochodzą z
rodzin patologicznych. Problemy stają się jeszcze większe kiedy w rodzinie występuje
niski status materialny generujący biedę. Wydaje się też, że nie bez znaczenia są czynniki
genetyczne w kształtowaniu się z.z.Z.z. są oporne na leczenie, efekty terapeutyczne
niewielkie.
Zaburzenia zw. z zachowaniami destrukcyjnymi c.d.
Zespół nadpobudliwości ruchowej z deficytem uwagi [ADHD]
ADHD to poważne
zaburzenie, a nie efekt złego wychowania, na które cierpi w Polsce ok. 80 tys. dzieci,
czyli 1/100 uczniów szkół podstawowych. Dotychczas nie radził sobie z tym ani
system, ani medycyna. Od kilku lat jest dostępny nowy lek o nazwie strattera. Do
niedawna uważano, że ADHD powstaje w wyniku mikrouszkodzeń mózgu
doznanych w ok. okołoporodowym. Jednak najnowsze badania dowodzą, że
przyczyny tego są bardziej złożone. Wg najnowszych badań choroba związana jest
z zaburzeniami funkcjonowania mózgu i dotyczy 3 – 7 % dzieci. Zaburzenia
równowagi pomiędzy stężęniem wydzielania: noradrenaliny, dopaminy i w
mniejszym stopniu serotoniny – prowadzi do zaburzeń emocjonalnych i problemów
z koncentracją uwagi. Ponadto nadpobudliwość może być zapisana w DNA,
uszkodzone są geny. Mogą znajdować się na męskim chromosomie Y, bo na ADHD
6 x częściej chorują chłopcy niż dziewczynki. Badania PET wykazały mniejszy
przepływ krwi w przednich płatach czołowych. Dowiedziono też, że u dzieci z ADHD
(zwłaszcza u chłopców) zaburzone jest wydzielanie testosteronu.
Niedoświadczeni lekarze i psycholodzy często mylą ADHD z problemami
wychowawczymi. Dzieci z ADHD wyraźnie różnią się od zdrowych rówieśników:
szybciej wykonują zadania, szybciej męczy ich nuda, więc dla „zabicia czasu”
zaczynają rozrabiać.
Kryteria diagnostyczne ADHD
Rozpoznanie ADHD można postawić u dziecka, gdy stwierdzimy co najmniej 6
spośród objawów roztargnienia i co najmniej 6 objawów nadaktywności i
impulsywności. Objawy te muszą być częste i występować u danego dziecka
przynajmniej przez 6 miesięcy w nasileniu powodującym nieprzystosowanie, a jego
zachowanie jest niezgodne z poziomem rozwoju. Część objawów prowadziła już do
zaburzeń zachowania przed 7 r.ż. zarówno w szkole jak i w domu.
Kryteria diagnostyczne ADHD c.d.
Zaburzenia zw. z zachowaniami destrukcyjnymi c.d.
Postępowanie lecznicze w ADHD
Lek strattera budzi nadzieję pedopsychiatrów –
zapobiega rozkładowi noradrenaliny odpowiedzialnej za koncentrację i kontrolę emocji.
Może być podawany nawet u dzieci < 6 r.ż. Jednak sam lek nie rozwiąże wszystkich
problemów dzieci z ADHD. Potrzebna jest pomoc nie tylko najbliższych, ale też
psychiatrów, psychologów i nauczycieli. Terapia polega głównie na wyciszeniu emocji i
uczeniu koncentracji.
prowokacyjne przeciwstawianie się –
dzieci z tym zaburzeniem często przejawiają
negatywistyczne, wrogie i zbuntowane zachowania, ale nie zaburzają w poważnym
stopniu praw innych tak, jak to ma miejsce u dzieci z zaburzeniami zachowania.
Zaburzenia emocjonalne
Tym zaburzeniom nie towarzyszy utrata poczucia rzeczywistości. Ich
symptomatologia jest często podobna do tej, którą obserwujemy w przypadku z.e.
osób dorosłych:
poczucie niższości
uczucie skrępowania
wycofanie z kontaktów społecznych
nieśmiałość
lęk
przewlekły smutek
nadmierne przywiązanie
Tego typu objawy upoważniają do postawienia
rozpoznania:
stanów lękowych
depresji dziecięcej
zaburzeń obsesyjno – kompulsywnych
fobii
Zaburzenia emocjonalne c.d.
Depresja dziecięca
-
ciągle budzi wiele wątpliwości co do swej natury, przebiegu i
późniejszych następstw.
W klasyfikacji ICD-10 wyróżniono depresyjne zaburzenia
zachowania spośród zaburzeń zachowania i emocji rozpoczynających się zwykle w
dzieciństwie i w wieku młodzieńczym. Depresja u dzieci może więc być klasyfikowana w
tej grupie zaburzeń lub rozpoznawana zgodnie z kryteriami obowiązującymi dorosłych.
EPIDEMIOLOGIA
– ok. rozpowszechnienia depresji u dzieci jest trudne z uwagi na różne
metody przeprowadzania badań, niejednorodne kryteria diagnostyczne depresji u dzieci
będących w różnych fazach rozwojowych oraz przeprowadzenia badań w różnych
populacjach dziecięcych. Szacuje się, że w Polsce rozpowszechnienie zaburzeń o obrazie
zespołu depresyjnego wynosi od 6,6% u dzieci pięcioletnich do 28% u dzieci
trzynastoletnich, zaś epizodu depresyjnego na ok. 6,7%.
ETIOPATOGENEZA
– z.d. u dzieci są heterogenne i różne czynniki mogą odgrywać rolę w
ich powstawaniu. Badania rodzin, bliźniąt i dzieci adoptowanych wykazały, że w
patogenezie depresji u dzieci adoptowanych wykazały, że w patogenezie depresji u dzieci
mają znaczenie zarówno czynniki biologiczne (podatność na zranienie) uwarunkowana
genetycznie oraz związana z domniemanym uszkodzeniem o.u.n., jka i czynniki
środowiskowe. Przyczyną depresji u dziecka często jest brak miłości i akceptacji ze strony
rodziców, lekceważenie, krzywdzenie lub gorsze traktowanie niż pozostałego rodzeństwa.
Zaburzenia emocjonalne c.d.
Dzieci depresyjne często pochodzą z rodzin dysfunkcjonalnych, w których ich
podstawowe potrzeby nie są zaspakajane. Rodzice dzieci depresyjnych często
nadużywają alkoholu, a w rodzinie często dochodzi do napięć i konfliktów.
Dzieci depresyjne często przeżyły stresujące zdarzenia życiowe (śmierć rodzica,
emigracja rodziców z pozostawieniem dziecka w kraju, umieszczenie w domu
dziecka). Czynnikami, które zwiększają ryzyko wystąpienia depresji mogą też być
trudności szkolne, ADHD, rez inne czynniki wpływające niekorzystnie na wyniki w
nauce. Depresję mogą również wywołać czynniki somatyczne i organiczne oraz
niektóre leki.
Obraz kliniczny
Zasadnicze objawy depresji u dzieci i adolescentów są takie samie jak u dorosłych,
jednakże szczegółowy obraz objawowej depresji jest różny, w zależności od fazy
rozwojowej dziecka.
Opisano depresję występującą u noworodków i niemowląt, która wystąpiła po rozłączeniu
z matką, a która charakteryzowała się:- zmianami w zachowaniu- zmianami w stanie
somatycznym
- utratą łaknienia- zmniejszoną ruchliwością- zanikaniem reakcji płaczu i
odruchu ssania- zaburzeniami rytmu snu i czuwania- zaburzeniami dyspeptycznymi.
Zaburzenia emocjonalne c.d.obraz kliniczny
Małe dzieci mają trudności w uświadamianiu sobie swoich uczuć i ich
wyrażeniu. Depresja może się u nich objawiać:
drażliwością
napadami gniewu i złości
zaburzeniem zachowania
obniżeniem nastroju
skłonnością do płaczu
wycofaniem się z aktywności sprawiającej dotychczas przyjemność
unikaniem kontaktu z rówieśnikami
bólami głowy
dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego (bóle brzucha)
osłabienie łaknienia
zaburzenia snu
zaburzenia lękowe (fobie, lęk separacyjny)
Dzieci w wieku szkolnym dodatkowo opisują siebie negatywnie:
jestem zły, niedobry
nic nie potrafię
jestem nic nie wart.
Zaburzenia emocjonalne c.d.obraz kliniczny
Adolescenci
– u nich depresja na ogół przebiega z:-
obniżeniem nastroju i napędu -
lękiem nieokreślonym- lękiem przed przyszłością- poczuciem bezsensu życia- myślami,
tendencjami i zachowaniami samobójczymi- autodestrukcyjnymi zaburzeniami
zachowania- somatyzacją lęku- hipochondryczną koncentracją na ciele.
Zaburzenia współwystępujące: u 40-90% młodzieży, u której wystąpił epizod depresyjny,
współwystępują inne zaburzenia psychiczne, a najczęściej dystymia i zaburzenia lękowe,
zaburzenia zachowania, nadużywanie substancji psychoaktywnych.
Następstwa depresji:
-
negatywnie wpływają na społeczny, emocjonalny i poznawczy
rozwój dziecka- zaburza kontakty interpersonalne- więzi z rodzicami i rodzeństwem- duże
ryzyko suicydalne- nadużywanie alkoholu i narkotyków- choroby somatyczne.
Zaburzenia emocjonalne c.d.
Leczenie depresji u dzieci:
Wskazane jest podejście biopsychospołeczne, pozwalające na ustalenie wszystkich
czynników wywołujących
Poradnictwo dla rodziców
Psychoedukacja chorego i jego rodziny
Farmakoterapia –
fluwoksamina / nie zaleca się innych leków z grupy SSRI
Dotychczas nie ustalono jednoznacznie, czy w leczeniu depresji u dzieci należy stosować
tylko psychoterapię, czy farmakoterapię czy też obie formy leczenia jednocześnie.Wybór
metody terapii powinien być dobierany indywidualnie i zależy od kilku czynników:-
ciężkości depresji (psychotyczna, łagodna, umiarkowana)- liczby i czasu trwania
wcześniejszych epizodów, ich rodzaju- wieku chorego dziecka- kontekstu w jakim
wystąpiła depresja (konflikty rodzinne, problemy szkolne, narażenie na negatywne
zdarzenia życiowe)- współpraca ze strony chorego i rodziny, motywacji.
Zaburzenia nawyków i odżywiania
JADŁOWSTRĘT PSYCHICZNY – jest zespołem chorobowym, którego
podstawową cechą jest uporczywe dążenie do utraty masy ciała.
Zespół ten może mieć charakter epizodyczny, niekiedy jednorazowy, u niektórych osób
wykazuje przebieg przewlekły, falujący lub nawracający i może stanowić zagrożenie dla
życia.
Największa zapadalność na j.p. przypada między 13 i 14 r.ż. oraz między 17 i 25 r.ż.,
choroba ta może też rozpoczynać się przed ok. dojrzewania.
Zaburzenie to przejawia ok. 1% dziewcząt w wieku szkolnym (u chłopców jest zjawiskiem
rzadkim).
Mimo licznych badań przyczyny zachorowania na j.p. pozostają niewyjaśnione.
Podzielany jest pogląd, iż kilka różnych czynników współistnieje u podłoża tego
zaburzenia i są to:-
czynniki indywidualne
(zaburzenia neuroprzekaźników,
nieprawidłowy rozwój osobowości),-
czynniki rodzinne
(dysfunkcja systemu rodzinnego)-
czynniki społeczno
– kulturowe (ideał szczupłej sylwetki kobiecej).Wśród czynników
poprzedzających wystąpienie j.p. opisywane są : doświadczenie utraty bliskiej osoby,
konflikt dotyczący roli seksualnej przyszłej kobiety, zwiększona presja i oczekiwanie
sukcesów ze strony bliskiego otoczenia.
Zaburzenia nawyków i odżywiania c.d.
Opublikowane ostatnio w „Molecular Psychiatry” badania australijskich naukowców
sugerują, że kluczową rolę w rozwoju j.p. odgrywa gen NET kodujący produkcję białka o
tej samej nazwie. Okazało się, że gen ten może występować w dwóch wersjach – długiej i
krótkiej. Wykazano, że odziedziczenie wersji dłuższej genu zwiększa ryzyko wystąpienia
j.p.
Najnowsze badania amerykańskich neurobiologów z University of Pittsburgh i University of
California wykazały, że chorzy na j.p. inaczej mogą odczuwać smaki. W grupie badanych z
j.p. bad. MRI wykazano, że w ich mózgu dużo mnij aktywny był obszar zwany
wyspą
,
który odpowiada min. za rozpoznawanie smaków i ocenę jak przyjemne są one dla danej
osoby. Natomiast u gr. kontrolnej zdrowych kobiet widać było silny związek między
pobudzeniem obszaru wyspy a ich oceną przyjemności z odczuwaniem słodkiego smaku
glukozy. Natomiast takiej zależności nie stwierdzano u anorektyczek. Prawdopodobnie ich
mózg nie odczuwa przyjemności jedzenia lub reaguje wstrętem na smaki powszechnie
uważane za przyjemne.Ponadto wyspa i przyległe do niej regiony mózgu mają wpływ też
na ocenę stanu własnego organizmu.Faktem jest, że anorektyczki nie dostrzegają
własnego wychudzenia i wynikającego zagrożenia dla zdrowia, co w znacznym stopniu
utrudnia ich leczenie.
Zaburzenia nawyków i odżywiania c.d.
Objawy i cechy istotne do rozpoznania j.p.
Jadłowstręt zazwyczaj rozpoczyna się u nastolatki, która może mieć niewielkiego stopnia
nadwagę, a uwagi krytyczne i nieakceptowanie swojego wyglądu są powodem
odchudzania.
Początek choroby zwykle bywa powolny, trudny do uchwycenia.
Dziewczęta walczą z potrzebą jedzenia, stosując różne diety, gromadzą informacje na
temat wartości klasycznych pokarmów.
Każde przyjęcie pożywienia połączone jest z przykro przeżywanym uczuciem sytości, stąd
częste prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających oraz b.
przemyślne i wyszukane sposoby chowania jedzenia przed osobami kontrolującymi.
Odchudzanie stopniowo przeradza się w proces chorobowy, zanika łaknienie, pojawia się
przekonanie o konieczności coraz większego ograniczenia kaloryczności spożywanego
jedzenia oraz obsesyjna myśl o coraz szczuplejszej sylwetce.
Dziewczęta z j.p. z satysfakcją przyjmują postępujący ubytek masy ciała i uporczywie
twierdzą, że ciągle są zbyt grube.
Znacznemu wychudzeniu towarzyszą objawy somatyczne (
zanik miesiączki, ↓ CTK i temp.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]