wywiad - pytania, Metody, Metody - Wywiad
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
WYWIAD KLINICZNY
[jest]
(...) usystematyzowaniem potrzebnych nam informacji przez sporządzenie listy głównych
dziedzin, które poddajemy badaniu.
A. ŻYCIE RODZINNE ORAZ STOSUNKI W RODZINIE
Czemu rodzina przypisywała największą wartość i o co najbardziej zabiegała?
Czy życie rodzinne przebiegało spokojnie, czy też burzliwie?
Jaki był wzajemny stosunek rodziców?
Za jakie wykroczenia rodzice karali? Jakie czyny nagradzali?
Jak rodzice traktowali badanego?
Kto odwiedzał rodzinę? Komu rodzina składała wizyty?
Ile dzieci było w rodzinie? Jakie były stosunki pomiędzy rodzeństwem?
Jakie zmiany zachodziły w rodzinie w ciągu lat?
Jaki był stan finansowy rodziny? Czy warunki materialne rodziców polepszały się, czy pogarszały?
Jakie były najbardziej charakterystyczne cechy rodziców?
Jaki jest obecny stosunek badanego do rodziny?
B. HISTORIA CHORÓB I WYPADKÓW
Jakie choroby badany przechodził? Czy często chorował? Jak reagowała rodzina na chorobę badanego, a jak na
chorobę innych? Czy matka nie dbała przesadnie o zdrowie badanego zapobiegając zawsze wszelkim poważnym
następstwom? Czy rodzice odnosili się pogardliwie do ułomności fizycznych? Czy jakaś choroba nie spowodowała
długotrwałego rozłączenia obadanego z rodziną? Czy inni członkowie rodziny często chorowali? Czy badany miewał
lekkie, ale powtarzające się niedomagania w pewnych porach roku lub w okresach wzmożonego napięcia
emocjonalnego? Czy badany często ulegał wypadkom? Jakie części ciała ulegały uszkodzeniu? Czy okoliczności,
tych wypadków były do siebie podobne? Jaka była w stosunku do nich postawa badanego, czy traktował je jako
karę, czy uważał je za wynik wrogości lub zaniedbań innych, czy toż przepisywał je swoim własnych uchybieniom?
Czy lubił ryzykować?
C. POBYT W SZKOLE
Do jakich szkół badany uczęszczał? Jak długo? Jakie spotykały go sukcesy i niepowodzenia w nauce? Które
przedmioty lubił najbardziej, a których nie lubił? Jaka była postawa rodziców wobec szkoły? Jaki poziom
wykształcenia osiągnęli inni członkowie rodziny? Jak się układały stosunki pomiędzy nauczycielami a badanym?
Jakie cechy najbardziej cenił u swych nauczycieli? Jakie sporty chętnie uprawiał, do jakich klubów należał i jakie
zajęcia pozaszkolne sprawiały mu przyjemność? Czy miał okresy zupełnie słabych i bardzo dobrych wyników
w nauce? W jakim stopniu jest zadowolony ze zdobytego wykształcenia?
D. STOSUNKI Z RÓWIEŚNIKAMI
Czy badany miewał wystarczającą możność nawiązywania stosunków z innymi dziećmi? Czy często zdarzało się, że
dzieci nic chciały z nim przebywać? Czy był lubiany? Jak układały się stosunki pomiędzy nim a grupą? Czy
terroryzował innych, czy też im się podporządkowywał? Czy był postrachem dla innych, czy stojącym na uboczu
obserwatorem lub przywódcą intelektualnym? Jaki jest jego ideał przyjaciela? Co ceni w swych przyjaciołach?
Jakich ludzi dobiera sobie za przyjaciół – intelektualistów, ludzi o nastawieniu religijnym, źle przystosowanych
społecznie, upośledzonych i pozbawionych przywilejów, buntowników, poszukiwaczy emocjonujących przygód, ludzi
1
towarzyskich, czy też po prostu sąsiadów? Czy formy jego kontaktów społecznych i wartości ulegały jakimś
zasadniczym zmianom w trakcie jego rozwoju?
E. ROZWÓJ SEKSUALNY
Skąd czerpał informacje o sprawach seksualnych? Czy informacje te były dostatecznie adekwatne? Co badany myśli
o nastawieniu rodziców do tych spraw? Jakie były jego pierwsze przeżycia seksualne? Co myślał o swoim rozwoju
seksualnym w okresie dojrzewania? Jakie próby podejmował w zakresie życia seksualnego w okresie młodzieńczym?
Czy zbytnio się przejmował z powodu samogwałtu lub niewydolności płciowej? W wypadku kobiet – jakiego rodzaju
trudności miały z miesiączkowaniem? Czy przejmowały się tym, że miesiączkowanie rozpoczęło się za wcześnie lub
że było opóźnione? Czy badany wybierał pewien szczególny rodzaj partnerów lub okoliczności w stosunkach
seksualnych? Czy nie było w jego życiu przypadków oziębłości płciowej lub impotencji? Czy obecnie zadowalają go
stosunki płciowe? Co badany sądzi o roli mężczyzny? O roli kobiety? Czy jego poglądy na te sprawy zostały
ukształtowane całkowicie przez rodziców, czy też uległy one zmianom wskutek kontaktów z innymi ludźmi?
Niemal w każdym dokładnym wywiadzie porusza się pięć wymienionych powyżej problemów.
Pytania dotyczące poszczególnych dziedzin nie stanowią przykładu pytań, które ma stawiać
klinicysta badanemu; są to raczej pytania, na które powinien sobie odpowiedzieć sam badający.
Być może, przydadzą się one do rozszerzenia zakresu wiadomości o każdej z tych dziedzin
i pobudzą go do stawiania sobie dalszych pytań. Wszystkie wymienione przez nas pytania
stanowią zaledwie część informacji, które stara się zdobyć klinicysta. Świadomie
naszkicowaliśmy tu tylko zarys tych spraw, ponieważ chcemy przedstawić czytelnikowi możność
wymyślenia samemu odpowiedzi na następujący problem.
Zadanie l
. Niżej podajemy cztery dalsze dziedziny stanowiące przedmiot zainteresowań klinicysty. Na temat każdej
z nich napisz po osiem lub dziesięć pytań, które powinien wziąć pod uwagę klinicysta, zastanawiający się nad
życiem badanego.
F. Zainteresowania zawodowe i przebieg pracy badanego.
G. Wierzenia religijne i poglÄ…dy etyczne.
H. Historia konfliktów emocjonalnych i symptomów.
I. Wyobrażenie badanego o sobie samym.
Czy chciałbyś dodać jeszcze jakiś ogólny problem do wyżej wymienionych? Jaki to problem i co się na niego
składa?
PRZEPROWADZANIE WYWIADU
Technika przeprowadzania wywiadu zależy od jego celu; celem tym jest uzyskanie możliwie
największej ilości wiarogodnych informacji w ciągu krótkiego czasu. Niestety, badania dotyczące
wywiadów diagnostycznych nie są na tyle rozwinięte, aby mogły zapewnić najlepsze metody
osiągania tego celu. Niemniej jednak wiele badań dotyczących techniki poradnictwa
terapeutycznego wniosło coś do tego problemu, toteż spróbujemy pokrótce je omówić.
Z psychologicznego punktu widzenia możemy powiedzieć, że zadanie wywiadu polega na
wytworzeniu odpowiedniej motywacji u badanego, aby zaczął on mówić rzeczy istotne, oraz na
osłabieniu motywów hamujących jego wypowiedź. Trudność polega na tym, że klinicysta wie
jedynie w najogólniejszym zarysie, które z uzyskanych danych są ważne (...)
2
Â
[ Pobierz całość w formacie PDF ]