wyklad4-sw qualia, Ontologia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Podstawowe problemy
kognitywistyki: Świadomość
QUALIA
Wykład czwarty
Andrzej Klawiter
klawiter@amu.edu.pl
Własności qualiów
C.I.Lewis wprowadza pojęcie
qualia
Istnieją rozpoznawalne, jakościowe cechy tego, co dane, które
mogą powtarzać się w różnych przeżyciach doznaniowych
(
experiences
) i dlatego są pewnym typem uniwersaliów. Nazywam
je 'qualia'. Lecz choć takie qualia są uniwersaliami, w tym
rozumieniu, że są rozpoznawalne w jednym lub drugim przeżyciu
doznaniowym, to trzeba je odróżnić od cech przedmiotów.
Pomieszanie tych dwóch jest charakterystyczne dla wielu
koncepcji historycznych a także dla współczesnych teorii
esencjalistycznych. Quale jest bezpośrednio dostępne, dane i nie
podlega żadnemu możliwemu błędowi, ponieważ jest czysto
subiektywne.
C.I. Lewis,
Mind and the Word Order
, 1929
Cechy świadomego przeżycia
Zgodnie z obiegowym poglądem, przyjmowanym
w filozofii, do podstawowych cech przeżycia
psychicznego należą:
prywatność
●
bezpośrednia dostępność
●
nierelatywność
●
Prywatność przeżycia
Życie psychiczne jest z istoty
jednoosobowe.
Znaczy to, że przeżycie jest zawsze dostępne tylko temu, kto je
przeżywa, czyli jest podmiotem tego przeżycia. Wszelkie próby
wykroczenia poza przeżywający podmiot i ujęcia treści przeżycia „z
zewnętrznej perspektywy” kończą się niepowodzeniem, gdyż taka
intersubiektywizacja przeżycia nieuchronnie pozbawia je
prywatnego charakteru.
Prywatność przeżycia ukazywana jest zwykle na przykładzie bólu.
IIustracją tej własności jest Wittgensteinowski przykład z żukiem w
pudełku (
Dociekania filozoficzne,
§ 293)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]