wyklad11i12, UG, IMMUNOLOGIA
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
ODPOWIEDŹ PIERWOTNA I WTÓRNA
Na ponowne zetknięcie się z tym samym antygenem układ immunologiczny
reaguje szybciej i z większą efektywnością.
Zjawisko to zostało wykorzystane w szczepieniach profilaktycznych.
Odpowiedź pierwotna
Odpowiedź wtórna
• rozwija się stosunkowo wolno
5-10 dni po zetknięciu się z antygenem
(długa faza latencji)
• rozwija się szybko dzięki komórkom pamięci
1-3 dni po zetknięciu się z antygenem
(krótka faza latencji
• niskie miano swoistych przeciwciał
• wysokie miano swoistych przeciwciał
• przeważają przeciwciała IgM
• przeważają przeciwciała IgG,
w niektórych przypadkach IgA lub IgE
• wysoka swoistość - wysokie powinowactwo
do antygenu
następuje tzw. „dojrzewanie powinowactwa”
• niska swoistość - relatywnie niskie
powinowactwo do antygenu
• względnie duża dawka antygenu
• względnie mała dawka antygenu
Odpowiedź pierwotna
Odpowiedź wtórna
Poziom
swoistych
przeciwciał
Poziom swoistych
przeciwciał
Poziom
przeciwciał
dni
dni
F. Boyd F. Basic Medical Microbiology 1995
Pierwszy kontakt
z antygenem
Ponowny kontakt
z antygenem
ODPOWIEDŹ PIERWOTNA I WTÓRNA
Na ponowne zetknięcie się z tym samym antygenem układ immunologiczny
reaguje szybciej i z większą efektywnością.
Odpowiedź pierwotna
Odpowiedź wtórna
• rozwija się stosunkowo wolno
• rozwija się szybko dzięki komórkom pamięci
• przeważają przeciwciała IgM
• przeważają przeciwciała IgG
• niska swoistość wobec antygenu
• wysoka swoistość wobec antygenu
Zjawisko to zostało wykorzystane w szczepieniach profilaktycznych.
Odpowiedź pierwotna
Odpowiedź wtórna
Poziom
swoistych
przeciwciał
Poziom swoistych
przeciwciał
Poziom
przeciwciał
dni
dni
Pierwszy kontakt
z antygenem
Ponowny kontakt
z antygenem
F. Boyd F. Basic Medical Microbiology 1995
CO WCHODZI W SKŁAD SZCZEPIONKI?
SKŁADNIKI
SZCZEPIONKI
SUBSTANCJE
KONSERWUJĄCE
SKŁADNIKI SWOISTE
ADIUWANTY
- zabite drobnoustroje
Substancje wzmagające
odpowiedź immunologiczną
na składnik swoisty
- tiomersal
(związki rtęci)
- żywe drobnoustroje
pozbawione właściwości
chorobotwórczych
- fenol
- wodorotlenek glinu
- wyizolowane fragmenty
drobnoustrojów
- fosforan glinu lub wapnia
- adiuwant Freunda
(prątki bydlęce i olej prafilnowy,
nie stosowany u ludzi)
- unieszkodliwione toksyny
Szczepionki poliwalentne
zawierają kilka serotypów danego drobnoustroju
np. szczepionka przeciw porażeniu dziecięcemu (chorobie Heinego-
Medina) zawiera trzy serotypy wirusa polio
Szczepionki monowalentne
zawierają jeden serotyp danego drobnoustroju
W JAKI SPOSÓB PODAJE SIĘ SZCZEPIONKI?
• doustnie -
atenuowana przeciw polio
• śródskórnie -
przeciw gruźlicy i przeciw ospie
• podskórnie -
• domięśniowo -
Szczepionek nigdy
nie podaje
się dożylnie !
Nie wolno zapomnieć o grzechotkach !
Pomiędzy pierwszą dawką a dawkami przypominającymi musi upłynąć
określony odstęp czasu
(nie należy go skracać ani wydłużać, jest dobrany optymalnie)
• między podaniem dwóch szczepionek zawierających zabite drobnoustroje -
min. 2 tygodnie
• między podaniem dwóch szczepionek, z których jedna zawiera zabite
drobnoustroje - min. 4 tygodnie
• między podaniem dwóch szczepionek zawierających żywe drobnoustroje -
min. 6 tygodnie
SZCZEPIONKI INAKTYWOWANE
• zawierają martwe drobnoustroje
• inaktywacja zarazków następuje w wyniku działania formaldehydem
• zalety: nie następuje rewersja do form wirulentnych
• wady:
- wymagają dawek przypominających
- stymulują jedynie odporność humoralną
(gdyż nie dochodzi do namnażania się drobnoustrojów w organizmie)
- zdarzyły się przypadki, że w niektórych partiach szczepionki drobnoustroje
nie zostały całkowicie zabite - doszło do zachorowań
- wywołują rzadkie powikłania poszczepienne
Inaktywowane szczepionki bakteryjne
Q
szczepionka Di-Per-Te
zawiera zabite formaldehydem pałeczki
Bordetella pertussis
(pojedyncza dawka szczepionki zawiera do 20 mld pałeczek krztuśca)
Q
przeciw cholerze -
martwe przecinkowce
Vibrio cholerae
Q
przeciw dżumie -
martwe pałeczki
Yersinia pestis
Inaktywowane szczepionki wirusowe
Q
przeciw poliomyelitis - inaktywowane wirusy polio (szczepionka Salka)
W 1953 r. Jonas Salk opracował
inaktywowaną szczepionkę
przeciw polio. Jest ona
stosowana do dzisiaj.
Szczepionka chroni układ nerwowy przed inwazją wirusa
dzikiego.
Jonas Salk
Q
przeciw grypie
zawiera inaktywowane formaldehydem wiriony, które zostały potraktowane deoksycholanem sodu -
rozszczepione wiriony (dostępne w Polsce:
Vaxigrip, Fluarix, Begrivac
)
Q
przeciw wściekliźnie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]