wykład LPiZ, POLITECHNIKA POZNAŃSKA, LOGISTYKA, semestr V, logistyka produkcji i zaopatrzenia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->1. Zadania logistyki w przedsiębiorstwie produkcyjnymLogistyka produkcjito proces (system, podsystem) wsparcia procesu produkcji wewszelkie niezbędne zasoby (materiały, informacje, zasoby ludzkie i pieniężne). Obejmujewszystkie czynności, które są związane z zaopatrzeniem procesu produkcji w surowce,półfabrykaty, materiały pomocnicze (części zamienne) i eksploatacyjne (paliwa) orazprzekazywaniem półwyrobów i wyrobów gotowych do magazynu zbytu. Podstawowy cellogistyki produkcji można sformułować jako zwiększenie możliwości realizacji iniezawodności dostaw przy możliwie niskich kosztach logistycznych i produkcyjnych.Zarządza przepływami materiałów w procesie produkcyjnym oraz jest dyscyplinąwiedzy, która poprzez badania, właściwą politykę, realizację funkcji logistycznych,formułowane zasady, instrumenty realizacji, regulacji oraz właściwe logistyce rozwiązaniasystemowe zapewnia racjonalną produkcję.Logistyka produkcji stanowi więc ogniwo łączące logistykę zaopatrzenia z logistykądystrybucji. Nie zajmuje się technologią procesów produkcyjnych, a jedynie sprawnąorganizacją całego systemu produkcyjnego wraz z jego najbliższym otoczeniemmagazynowo- transportowym.Zadania logistyki produkcji:- zapewnienie optymalnego przepływu materiałów i informacji w procesie produkcji,- planowanie, organizowanie i kontrola przepływu surowców, materiałów, częścielementów koopoeracyjnych podczas procesu produkcyjnego, (składy zaoptrzeniowe->magazyny wydziałowe i stanowiskowe->końcowe magazyny wyrobów gotowych i zbytu),- zagwarantowanie ciągłości i odpowiedniej intensywności produkcji podzapotrzebowanie rynkowe.-zaopatrzenie (zakupy), planowanie produkcji, magazynowanie, ewidencjonowaniemateriałowe,- obsługa klienta, dystrybucja, transport,- fakturowanie, obsługa reklamacji, obsługa celną, wdrażania nowych produktów,- gospodarowanie opakowaniami, gospodarowanie odpadami,- minimalizacja zapasów produkcji w toku (czyli redukcja kosztów utrzymywaniatych zapasów).Zależnie od potrzeb związanych z wielkością przedsiębiorstwa można dokonaćpodziału logistyki produkcji na:wydziałową, zakładową lub międzyzakładową.2. Procesy fizyczne logistyki w przedsiębiorstwieProcesy fizyczne (materialne) dokonują się podczas przepływów fizycznych. Są toprocesy tzw. strefy realnej (np. pakowanie, kompletacja, wysyłka i magazynowanie) iopisywane przez zmienne realne.Realizowane procesy związane z fizycznym przepływem dóbr mają sprawnie (mądrze,bez marnotrawstwa) i skuteczne („robienie tylko właściwych rzeczy”) zapewnić obsługękonsumentazgodnie z zasadą „7W”:Właściwy produkt (right product)Właściwa ilość (right quantity)Właściwa jakość (right quality)Właściwy czas (right time)Właściwe miejsce (right place)Właściwa informacja (right information)Właściwy koszt realizacji zleceń (right cost)W sferzelogistyki zaopatrzeniaprzedsiębiorstwa można wyróżnić następująceprocesyfizyczne:dopływ (najczęściej transport) materiałów zaopatrzeniowych i kooperacyjnych doprzedsiębiorstwa,odbiór i składowanie tych materiałów magazynach zaopatrzeniowych i związane ztym czynności manipulacyjne i magazynowe,kompletowanie zestawów materiałowych do produkcjidostarczanie materiałów z magazynów zaopatrzeniowych do sfery produkcji.Procesy fizyczne w sferze logistyki produkcjiobejmują:procesy związane z zaopatrzeniem procesu wytwarzania w stosowne towary (surowce,materiały pomocnicze, eksploatacyjne oraz półwyroby a także części zakupu),przekazaniem półwyrobów oraz wyrobów gotowych do magazynu zbytu,organizację sprawnego fizycznego przemieszczenia (magazynowanie) komponentóww systemie wytwórczym. Przemieszczenie to jest związane z załadunkiem,wyładunkiem, rozmieszczeniem i manipulowaniem materiałami oraz ich ruchem wprocesie produkcyjnym.Procesy fizyczne w sferze logistyki dystrybucjiobejmują:procesy, które są związane z przemieszczaniem produktów z miejsc wytworzenia(produkcji) do miejsc ich konsumpcyjnego lub też przemysłowego zużycia. Obejmujenastępujące procesy fizyczne: transport towarów, magazynowanie, manipulacjętowarami, pakowanie.3. Rodzaje zapasów w przedsiębiorstwie1) według podejścia do zapasów w produkcji: • zapas w rurociągu, • zapas robót w toku.2) według przeznaczenia zapasu: • zapas końcowy, • zapas wyprzedzający, • zapaskompensacyjny, • zapas na dociążenie, • zapas konsygnacyjny, • zapas obrotowy, •zapas w partiach, • zapas przestarzały, • zapas resztkowy, • zapas zabezpieczający, •zapas sezonowy, • zapas spekulacyjny, • zapas strategiczny.3) według zinwentaryzowanej wielkości: • zapas dostępny, • zapas zamknięcia, • zapasefektywny, • zapas na stanie, • zapas wolny, • zapas otwarcia, • zapas fizyczny, • zapaszadysponowany, • różnica wynikająca z niedoborów, • zapas nadwyżkowy.4) według normatywów zapasów: • zapas bezpieczeństwa, • zapas maksymalny, • zapasminimalny.Zapas zabezpieczający (safety stock)- zapas służący łagodzeniu efektów różnic międzyprzewidywanym zapotrzebowaniem w cyklu dostawy. Przy jego obliczeniu brany jest poduwagę poziom obsługi klienta, losowość zmian zapotrzebowania i cyklu dostawy.Zapas informacyjnywykorzystywany jest w następujących systemach odnawiania zapasów:• system zamawiania oparty na poziomie informacyjnym, • system min - max, • systemokresowy z określonym poziomem informacyjnym i stałymi wielkościami dostaw, • systemokresowy z określonym poziomem informacyjnym i maksymalnym oraz zmiennymiwielkościami dostaw.Zapas minimalnywykorzystywany jest w systemie odnawiania zapasów tzw. min - max. Wsystemie tym zapas uzupełniany jest w momencie, gdy jego poziom spadnie poniżejwyznaczonej wartości minimalnej. Zapas uzupełniany jest zawsze do wyznaczonego poziomuzapasu maksymalnego.Zapas maksymalnywykorzystywany jest w następujących systemach odnawiania zapasów: •system zamawiania oparty na przeglądzie okresowym, • system min - max, • systemokresowy z określonym poziomem informacyjnym i maksymalnym oraz zmiennymiwielkościami dostaw.Zapas w rurociągu -zapasy gotowych produktów znajdujące się w transporcie, w siecidystrybucji i w pośrednich miejscach składowania (buforach) oddzielających transport oddystrybucji.Zapas robót w toku- materiały, półwyroby i wyroby znajdujące się w systemieprodukcyjnym w trakcie obróbki lub oczekujące na dalszą obróbkęZapas konsygnacyjny- zapas towarów przechowywany przez klienta, pozostający jednakżewłasnością dostawcy. Dostawca otrzymuje płatność za te towary dopiero wtedy, kiedyzostaną one przez klienta sprzedane.Zapas sezonowy- Zapas utworzony w celu zaspokojenia sezonowych zmian popytu, dlazachowania stałego poziomu produkcji w okresie zwiększonego popytu lub niewielkiegopodniesienia poziomu produkcji.Zapas strategiczny- zapas towarów o podstawowym znaczeniu dla kontynuacji procesuprodukcji, zbudowany w celu kompensowania dłuższych przerw w napływie towarów(wywołanych strajkami, trudnościami politycznymi itd., w danym kraju czy regionie).Zapas zarezerwowany- zapas przeznaczony na dostawę do określonego klienta lub dowykorzystania w procesie produkcyjnym określonego wyrobu. Rezerwacji dokonuje się zkonkretnych przyczyn i na określony okres. Po ustaniu tych przyczyn lub upływie okresuzadysponowanie może został zmienione.Zapas całkowity- jest to suma zapasu fizycznego oraz zamówionych, lecz jeszcze nieprzyjętych dostaw pomniejszoną o wyroby zamówione przez klientów, lecz jeszcze niewysłane.Zapas w drodze- wszystkie materiały/komponenty/produkty gotowe znajdujące się wrurociągu pomiędzy dostawcą a odbiorcą (fabryką/klientem), wyrażone w kategoriachilościowych lub finansowych.4. Podstawowe zasady organizacji sieci technologicznej w przedsiębiorstwie5. Infrastruktura logistyczna produkcjiNa infrastrukturę logistyczną składają się:środki transportu wewnętrznego,środki techniczne,maszyny,narzędzia,wyposażenie linii produkcyjnej,budynki produkcyjne (hale, magazyny, zbiorniki),opakowania,środki przetwarzania informacjiurządzenia komputerowe służące do gromadzenia, przetwarzania i przepływuinformacji między ogniwami procesu produkcyjnegowszelkie inne niezbędne środki trwałe do uruchomienia i przeprowadzenia produkcjiInfrastrukturę procesów logistycznych tworzą „środki techniczne, sposoby ich użycia, a takżesystemy ich wykorzystania”. W konsekwencji wyróżnia sięstrukturę:magazynową:- budynki i budowle,- place składowe,- urządzenia magazynowe;manipulacyjną:- transport wewnętrzny,- urządzenia pomocnicze;transportową:- środki transportu lotniczego,- środki transportu,- środki transportu,- środki transportu,- rurociągi;opakowań:- znakowanych kodem,- nie znakowanych kodem,- transportowych;informatyczną:- sprzęt (hardware),- oprogramowanie (software),- środki orgatechniczne,- środki komunikacji.6. Istota systemu KANBAN. Zalety i trudności realizacjiKanbanjest to opracowana w Japonii w latach 50 ubiegłego stulecia metoda zarządzaniaprodukcją. Słowo Kanban pochodzi z języka japońskiego i oznacza kartkę papieru. Wwolnym tłumaczeniu znaczy "widoczny opis".Metoda ta w prosty sposób pozwala na wizualizację przepływu materiałów wprzedsiębiorstwie. Kanban ma za zadanie sterowanie zapasami. System ten pozwala na prawiecałkowitą eliminację magazynów. Magazynowanie przedprodukcyjne, poprodukcyjne jak imiędzyoperacyjne jest znikome, gdyż wszelkie materiały od dostawców sądostarczane „dokładnie na czas” i to samo dzieje się, jeśli chodzi o wysyłkę wyrobugotowego.Cele systemuKanban można przedstawić za pomocą hasła "7 x żadnych":1. żadnych braków,2. żadnych opóźnień,3. żadnych zapasów,4. żadnych kolejek - gdziekolwiek i po cokolwiek,5. żadnych bezczynności,6. żadnych zbędnych operacji technologicznych i kontrolnych,7. żadnych przemieszczeń.Podstawowym elementem systemu sąkarty Kanban. Karta Kanbanpełni rolę zleceniaprodukcyjnego i dokumentu opisującego zawartość pojemników. Jej głównym zadaniem jestprzekazywanie informacji o potrzebie przepływu materiału podczas produkcji. Produkcja nakażdym etapie uruchamiana jest, gdy zachodzi taka potrzeba. Kanban można uznać za systemsamosterujący.Możliwa jest pełna identyfikacja i identyfikowalność produktu, gromadzenia danych (np.zapisów jakościowych) na ogromną skalę, dokładne odtworzenie przebiegu procesu produkcjina każdym stanowisku, utrzymanie pełnej zgodności z FIFO (ang. First In First Out - np.materiał który jako pierwszy przybył do magazynu, jako pierwszy go opuszcza), etc..Wszelkie materiały zarejestrowane są w systemie informatycznym, a karty Kanban oprócztradycyjnych informacji zawierają np. kod kreskowy (rys. 2), po którego sczytaniuuzyskujemy wszelkie wiadomości o danej partii półproduktu/produktu. Integracja systemuKanban z systemem informatycznym znacznie przyspiesza przepływ informacji. System
[ Pobierz całość w formacie PDF ]