wyklad 2, teoria podejmowania decyzji- tpd
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Temat 2:
Podejmowani decyzji przy wielu kryteriach
1. Sytuacja decyzyjna
Dane jest m wariantów decyzyjnych
V
i
, które są oceniane wg G
kryteriów
K
g
.
Macierz decyzyjna:
Kryteria oceny
warianty
K
1
K
2
…
K
G
V
1
w
11
w
12
…
w
1G
V
2
w
21
w
22
…
w
2G
…
…
…
…
V
m
w
m1
w
m2
…
w
mG
KaŜdy wariant decyzyjny odpowiada wektorowi oceny
w
i
= (w
i1,
w
i2,
w
i3,
…, w
iG
).
Na podstawie tych wektorów określa się hierarchię wariantów.
Uniwersytet Zielonogórski
Wydział Ekonomii i Zarz
ą
dzania
Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej
dr hab. Gernot Zellmer, prof. UZ
ZDL 21 - 25
Teoria podejmowania decyzji
temat 2
Strona 1
2. Cele i powi
ą
zania pomiedzy celami
KaŜde kryterium odpowiada
Celowi
, który decydent chce
osiąnąć.
Definicja celu zawiera:
Informacje o wielokości celu (atrybut, cecha),
·
Informacje o dyspozycji celu (maksymalizacja,
minimalizacja, …)
·
Informacje o długości trwania celu.
Przykład 2.1
:
Zakup auta
Kryteria:
·
K
1
:
Wiek (w latach)
Minimalizacja
·
K
2
:
ZuŜycie paliwa (Litr/100 km)
Minimalizacja
·
K
3
:
Cena (w Euro)
Maksymalizacja
·
K
4
:
Roczne obciąŜenie finans (Euro/Rok) Minimalizacja
·
K
5
:
Prędkośc maksymalna (km/h) Maksymalizacja
Uniwersytet Zielonogórski
Wydział Ekonomii i Zarz
ą
dzania
Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej
dr hab. Gernot Zellmer, prof. UZ
ZDL 21 - 25
Teoria podejmowania decyzji
temat 2
Strona 2
·
Powiązania pomiędzy celami:
·
Harmonia
(Osiągnięcie jednego celu pozytywnie oddziałuje na
osiągnięcie innego celu)
·
Neutralność
(Osiągnięcie jednego celu nie wpływa na osiągnięcie innego
celu)
·
Konflikt (Konkurencja)
(Osiągnięcie jednego celu negatywnie oddziałuje na
osiągnięcie innego celu)
Uniwersytet Zielonogórski
Wydział Ekonomii i Zarz
ą
dzania
Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej
dr hab. Gernot Zellmer, prof. UZ
ZDL 21 - 25
Teoria podejmowania decyzji
temat 2
Strona 3
3. Kwantyfikacja Artenpräferenz
Artenpräferenz
: Ocena korzystności wyników w
ig
wyłącznie na
podstawie ich zróŜnicowanych rodzajów
Artenpräferenz = Präferenz bezüglich der Bewertungskriterien
MoŜliwości kwantyfikacji:
a) Ustalenie hierarchii kryteriów
Metody wspomagania podejmowania decyzji:
·
Półmacierz
·
Macierz dominacji
·
Zapytania ekspertowe
b) Ustalenie współczynników wagi
Uniwersytet Zielonogórski
Wydział Ekonomii i Zarz
ą
dzania
Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej
dr hab. Gernot Zellmer, prof. UZ
ZDL 21 - 25
Teoria podejmowania decyzji
temat 2
Strona 4
4.
Mo
Ŝ
liwe przypadki decyzyjne
Skale oceny
są tylko
metryczne
(Stopnie
osiągnięcia
celu są
wartościami
liczbowymi)
Skale oceny
są tylko
porządkowe
(dla kaŜdego
kryterium jest
hierarchia
wariantów)
Skale
oceny są
metryczne
i porząd-
kowe
Wszystkie kryteria
oceny są
równowaŜne
Reguła
Maximin
Reguła
Maximax
Reguła
wi
ę
kszo
ś
ci
Reguła
hierarchii
sum
Transfor-
macja skal
metryczny
ch w
porząd-
kowe
albo
Transfor-
macja skal
porządko-
wych w
metryczne
(wartość
punktowa)
Zasada
Condorcet’a
Kryteria
oceny
nie są
równo-
waŜne
Jest
hierarchia
kryteriów
Lexiogra-
fische
porz
ą
dek
Są wagi
dla
kryteriów
Analiza
warto
ś
ci
u
Ŝ
ytkowej
Metody
multiplikat
ywne
Uniwersytet Zielonogórski
Wydział Ekonomii i Zarz
ą
dzania
Zakład Controllingu i Informatyki Ekonomicznej
dr hab. Gernot Zellmer, prof. UZ
ZDL 21 - 25
Teoria podejmowania decyzji
temat 2
Strona 5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]