wykł4, Studia, IV ROK, Konie, IV KONIE, dla Wojtka, TOXY, tydz10
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Katedra Biochemii , Farmakologii i Toksykologii
Wydział Medycyny Weterynaryjnej
Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu
1. psianka
2. jaskier
3. tojad
4. ciemiernik
5. szalej
6. kropidło
7. szczwół
8.
Zatrucie roślinami
Rośliny dzikożyjące i chwasty
starzec
opracował prof. dr hab. Marcin Świtała
Materiały wykładowe z przedmiotu
Toksykologia weterynaryjna i ochrona
środowiska (tydzień 10 w. 4./2011)
Psianka (
Å‚ac.
Solanum sp.
ang.
Black nightshade
)
Należy do rodziny psiankowatych
(Solanaceae)
zawierajÄ…ce
solaninÄ™.
W Polsce rośnie kilka gatuków psianki. Do najbardziej istotnych z
punktu widzenia toksykologicznego należą:
psianka słodkogórz
(Å‚ac.
Solanum dulcamara
, ang. woody nightshade,
bittersweet) - krzew rosnący w zaroślach, wilgotnyh lasach
i
psianka czarna
(Å‚ac.
Solanum nigrum
, black or garden nightshade) -
pospolita jednoroczna, roślina ruderalna.
Do rodzaju tego należą także uprawiane przez człowieka -
ziemniak
(
Å‚ac.
Solanum tuberosum
, ang. potato) i pomidor (Å‚ac.
Solanum lycopersicum
ang. tomato)
Inne krajowe gatunki psianki, rosnÄ…ce jako chwa-sty i nie
mające praktycznie żadnego znaczenia to psianka niska (
S.
humile
), psianka kosmata (
S. luteum
) i psianka skrzydlata
(S.
alatum
)
Przyczyną zatruć roślinami psiankowatymi są glikoalkaloidy -
solanina, solaceina, solaneina.
Największe znaczenie toksyczne ma solanina.
Zawartość glukoalkaloidów w psiance waha się w zależności od
warunków klimatycznych, gleby, pory roku. W psiankach obecne
są także inne alkaloidy.
Największe ilości alkaloidów znajdują
się niedojrzałych jagodach i w zielonych pędach.
Solanina jest alkaloidem o właściwościach drażniących
. Po
wchłonięciu do krwioobiegu działa hemolitycznie. Działa także
neurotoksycznie - wywołując depresję poprzedzoną okresem
pobudzenia. Depresja obejmuje ośrodki oddechowy i
motoryczne, duże dawki zatrzymać mogą akcje serca. Uszkadza
nerki.
Toksykokinetyka
Z nieuszkodzonego przewodu pokarmowego wchłania się powoli,
z uszkodzonego bardzo szybko. Wydala siÄ™ przez nerki.
Solanina podczas hydrolizy rozpada siÄ™ na cukier solanozÄ™ i
alkaloid steroidowy - solanidynÄ™.
Toksyczność
solaniny zależy od sposobu podania a także od stanu
kondycyjnego zwierzÄ…t.
Podanie dożylne owcy w dawce 50 mg/kg zabija zwierzę po ok.
35 min., podawanie doustne w dawce 500 mg/kg/dzień wywołuje
śmierć po kilku dniach.
Zwierzęta wychudzone i osłabione oraz zwierzęta wykazujące
zaburzenia pokarmowe Å‚atwiej ulegajÄ… zatruciu.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]