wykład 5, Ebok ▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀▀, Jezyki Obce, język Islandzki, Literatura ...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Historia Literatury Islandii
10.03.2009
1. Świat Voluspå
–dualizm – pierwiastek męski i żeński;
–bogowie = pierwiastek męski – wyposażają człowieka w świadomość, ożywiają go;
–Norny = pierwiastek żeński – są źródłem przeznaczenia człowieka;
–pierwiastek żeński był konieczny do stwarzania kolejnych elementów świata
- strofa 35 – Olbrzymka
Sygin
( zaślubiona Lokiemu ) - włączy się do walki
przeciwko bogom;
- strofa 40 –
Starucha
– rodzi dzieci Fernirowi
( odpowiednik Starca – Odyna – ze strofy 28 = paralela między nimi );
2. Wersy 61-66
–zmiana perspektywy – z czasu przeszłego na czas przyszły;
–zmiana czasu jest znacząca – wróżka mogła patrzeć w przyszłość z perspektywy
przeszłości ( jak na przeszłość );
3. Mit stworzenia
–bogowie skandynawscy tworzą z istniejącej materii, zużywając do tego swoją moc ( tak
jakby z niej rezygnowali ) - w Biblii świat był tworzony z niczego;
–przyczyna Ragnaroku leży w samym akcie stworzenia;
–pierwiastek żeński = przeznaczenie;
–walka dla bogów z przeznaczeniem jest z góry przegrana;
4. Model Świata
-
høysete
– miejsce siedzące, uroczyste
z niego się zarządzało;
-
tuntre
– drzewo w centrum domostwa
'tun' – działka;
5. Model
Kirsten Hastrup
( 1990 )
- oparty na 2 osiach:
ÅSGARD
- horyzontalnej;
- wertykalnej;
- dualistyczny obraz świata
MIDGARD
- nie 3 okręgi – tylko 2
- dla niej światem zagospodarowanym
jest Åsgard i Midgard;
- a Utgard jest miejscem nie podlegającym
UTGARD
żadnym regułom;
1 ©
6. Plan wertykalny
–wg osi świata – czyli drzewa Yggdrasil
- pierwiastek męski ( choć są też boginie );
BOGOWIE
CHAOS
Porządek My
Ludzie
OBCY
NORNY
- pierwiastek żeński
–plan horyzontalny – cyrkularne pojęcie czasu ( nawracanie, cyrkularność );
–plan wertykalny – linearne pojęcie czasu ( coś co biegnie nie wraca do punktu wyjścia );
7. Mity w Eddzie
–kosmogonicznie;
–teogoniczne;
–antropogeniczne;
–o pochodzeniu społeczeństwa ( „Pieśń o Rigu” )
8. Hierarchia społeczna
–król;
–jarl;
–wolny chłop;
kwestia wolności i majątku ( własność ziemi )
–wyzwoleniec;
–niewolnik;
9. „Pieśń o Rigu”
–w manuskrypcie Codex Wormianus ( XIV w );
–Rig =
Heimdal
( wiele wspólnych cech z Odynem );
–o powstaniu hierarchii społecznej ( 3 warstw: niewolników, chłopów i wojowników );
–wszyscy ludzie pochodzą od tego samego boga – równy początek ale nie są sobie równi !!!
–pary odwiedzane przez Riga:
-
Ai i Edda
( Pradziad i Prababka )
podłe jedzenie ( chleb pełen plew ) - urodził się syn
Thræll
( niewolnik );
miał kalekie kostki, długie pięty, krzywe plecy;
gdy rósł w siłę wykonywał pracę, która nie była twórcza;
2 ©
-
Afi i Amma
( Dziadek i Babka )
pracowali fizycznie ale wymagało to pewnych zdolności;
podali bogu cielęcinę;
urodził się syn –
Karl
– rudy, rumiany;
-
Fadir i Modir
( Ojciec i Matka )
nie wykonywali żadnej pracy ;
jedyne zajęcia były związane z walką ( orężem );
posiłki bardziej tłuste;
urodził się syn –
Jarl
– który uprawiał sporty i trenował do walk;
Rig widząc wspaniale rozwijającego się Jarla – uznał go za swego syna !!!
nauczył go run ( co było atrybutem Odyna );
darował dziedzictwo;
następnie Jarl nauczył swego młodszego syna –
Kon'a
– run;
Kon przerósł swego ojca Jarla – był prawie tak wspaniały jak sam bóg Rig;
:
–JARL
–młody Kon =
KON UNGR
[ Konungr = syn szlachetnie urodzonego = KRÓL – a zatem królowie jako
wnukowie bogów ]
3 ©
–władcy
[ Pobierz całość w formacie PDF ]