z - wstęp- kategoryzaja porodów, Położnictwo
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Istota kategoryzacji porodów
The essence of the categorization of deliveries
Kinga Żurawska vel Dziurawiec
1
, Danuta Matejczuk
2
1
Katedra Rozwoju Pielęgniarstwa, Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu,
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
2
Polskie Towarzystwo Pielęgniarskie, Koło PTP
na Wydziale Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu
Autor Do KoresponDencji:
Kinga Żurawska vel Dziurawiec
Katedra rozwoju pielęgniarstwa
Wydział pielęgniarstwa i nauk o Zdrowiu
uniwersytet Medyczny w Lublinie
Al. racławickie 1
20-059 Lublin
StreSzczenIe
IStota kategoryzacjI porodów
Wprowadzenie.
Problematyka ludzkiego porodu od wieków cieszyła się dużym zainteresowaniem przedstawicieli różnych
obszarów wiedzy o człowieku. Obrazy o tej tematyce odnaleźć można np.: w ilmie, literaturze, naukach humanistycznych (ilozoii,
historii, psychologii, socjologii) oraz naukach przyrodniczych (biologii, medycynie). Narodziny człowieka zawsze były, są i będą
wydarzeniem nie tyle jednostkowym co posiadającym o wiele szersze znaczenie o charakterze: biologicznym, antropologicznym,
społecznym, kulturowym, religijnym, ekonomicznym, prawnym, psychologicznym, medycznym oraz rodzinnym.
Materiał zgromadzony przez autorki obejmuje kategoryzację porodów zaproponowanych przez przedstawicieli nauk medycznych
i psychologii. Prezentowany artykuł jest próbą ukazania tej tematyki z punktu widzenia różnych profesjonalistów, natomiast opis
elementów będących kierunkami ich patrzenia na kwestie porodu ma na celu wywołanie releksji osób mających wpływ na jego
jakość.
cel pracy i metoda.
Celem pracy jest ukazanie istoty kategoryzacji i klasyikacji porodów umożliwiającej formalizację tego obszaru
języka, jakim posługują się osoby sprawujące opiekę nad kobietą rodzącą. Metodą wykorzystaną w niniejszej pracy jest krytyczna
analiza dostępnej literatury przedmiotowej.
Wyniki.
W dostępnej literaturze przedmiotu obserwuje się występowanie klasyikacji porodów dokonanej pod względem
medycznym (np. poród o czasie, poród przedwczesny zagrażający), chociaż można dostrzec pewne różnice w treściach prezentowane
przez różnych autorów. Mniej opracowań dotyczy klasyikacji obejmującej: typy zachowań kobiety rodzącej (poród radosny,
lękowy, zadaniowy, psychicznie obojętny, bierny, aktywny); zastosowanie niefarmakologicznych technik ułatwiających poród
(z zastosowaniem pozycji wertykalnych, z wykorzystaniem immersji wodnej); miejsce odbywania porodu (szpitalny, domowy,
uliczny); obecność (lub nieobecność) osób pomagających (w sposób nieprofesjonalny) rodzącej w trakcie porodu (osoby bliskie,
doula).
podsumowanie.
Wydaje się oczywiste, iż pewne ujednolicenie nomenklatury dotyczącej porodu będzie korzystne nie tylko pod
względem medycznym, ale również dydaktycznym.
słowa kluczowe:
kategoryzacja, poród
abStract
the eSSence of the categorIzatIon of delIverIeS
introduction.
Problems of human childbirth for centuries have enjoyed a great deal of interest of representatives from diferent
areas of human knowledge . The images concerning this subject can be found for example in ilms, literature, humanities (philosophy,
history, psychology, sociology) and natural sciences (biology, medicine). The birth of man has always been and will be an event not
so much individual as having a much broader meaning of: biological, anthropological, social, cultural, religious, economic, legal,
psychological, medical, and familial nature.
Material gathered by the authors includes a categorization of the labours proposed by the representatives of medical science and
psychology. The presented article is an attempt to present this topic from the perspective of various professionals, and the description
of the elements being the lenses of their look at issues of labor is intended for relection of those people who have inluence on its
quality.
Aim and method.
The aim of the study is to show the essence of the categorization and classiication of births that allow for
formalization of the linguistic area, which is used by persons caring for a woman in travail. The method used in this study is a critical
analysis of available literature in question.
results.
The available literature on the subject gives the classiication of deliveries made in the medical terms (e.g., birth-on-
time, threatening premature labor), although you can see some diferences in the content presented by various authors. Fewer
studies concern the classiication, including: the types of behavior women giving birth (exhilarating, anxiety, task, mentally inert,
55
Nr 4 (37)/2011
Istota kategoryzacji porodów
passive and active parturition), use of non-pharmacological techniques to facilitate childbirth (using the vertical position, using
water immersion), place of delivery (hospital, home, street), presence (or absence) of supporting people (in a non-professional way)
during the birth pangs (the close persons, doula).
conclusion.
It seems clear that some uniform nomenclature for the delivery will be beneicial not only for medical but also
educational purposes.
Key words:
categorization, delivery
wprowadzenIe
Poród to wydarzenie niezwykle ważne dla istot spo-
łecznych, do jakich zalicza się człowiek. Zmienia strukturę
rodziny, spojrzenie na świat i system wartości jej człon-
ków [1]. Problematyka ludzkiego porodu od wieków cie-
szyła się dużym zainteresowaniem przedstawicieli różnych
obszarów wiedzy o człowieku. Obrazy o tej tematyce od-
naleźć można np.: w ilmie, literaturze, naukach humani-
stycznych (ilozoii, historii, psychologii, socjologii) oraz
naukach przyrodniczych np.: biologii, medycynie.
Materiał gromadzony przez autorki obejmuje katego-
ryzację porodów zaproponowanych przez przedstawicieli
nauk medycznych i psychologii. Prezentowany artykuł jest
próbą ukazania tej tematyki z punktu widzenia różnych
profesjonalistów, natomiast opis elementów będących
kierunkami ich patrzenia na kwestie porodu ma na celu
wywołanie releksji osób mających wpływ na jego jakość.
Jest środkiem upraszczania rzeczywistości, redukowania
obciążenia pamięci, pomaga w efektywnym gromadzeniu i
wyszukiwaniu informacji. Kategoryzacja wykorzystywana
jest, aby zapewnić jednoznaczność przekazu wiedzy na te-
mat określonej rzeczywistości, dlatego też jest nieodłączną
cechą ontologii umożliwiającej formalizację wiedzy.
Kategoryzacje są ukierunkowane na łączenie, poszu-
kując w obiektach tego, co wspólne, podobne. Między
kategoriami występują określone relacje - jedna katego-
ria może zawierać się w drugiej (
pośladkowy i poród
), być
całkowicie rozłączna (
poród i położna
) lub częściowo się
pokrywać (
poród i rodząca
). Dwie rozłączne kategorie
mogą się jednak mieścić we wspólnej kategorii nadrzędnej
(
poród i rodząca
versus
opieka położnicza)
. Determinuje
to określoną, właściwą dla danego języka i kultury takso-
nomię. Kategoryzacja jako forma organizacji informacji
oznacza proces wyodrębniania obiektów i ich zbiorów
traktowanych z pewnego punktu widzenia jako proces
jednorodny czyli ustanawiania kategorii albo proces przy-
pisywania obiektów do już istniejących kategorii.
cel prac y I metoda
Celem pracy jest ukazanie istoty klasyikacji porodów
umożliwiającej formalizację tego obszaru języka, jakim
posługują się osoby sprawujące opiekę nad kobietą rodzą-
cą. Metodą wykorzystaną w niniejszej pracy jest krytyczna
analiza dostępnej literatury przedmiotowej.
klaSyfIkacja porodów
Poród to szereg kolejno następujących po sobie proce-
sów prowadzących do wydalenia z macicy płodu, popłodu
i płynu owodniowego. W literaturze przedmiotowej ist-
nieje wiele dokonanych podziałów porodów biorąc pod
uwagę różne kryteria. Najbardziej podstawowy jest po-
dział na poród izjologiczny i zabiegowy. Jednakże sięgając
do podręczników, portali edukacyjnych oraz pism nauko-
wych skierowanych do lekarzy, położnych i pielęgniarek
odnajdujemy wiele różnych określeń porodu, m.in.: prze-
dłużający się, uliczny, lękowy, szybki, w wodzie, aktywny,
bierny, rzekomy, psychicznie obojętny, po terminie, w uło-
żeniu odgięciowym, z przodowaniem pępowiny, nieindu-
kowany, zadaniowy, aktywnie prowadzony, izjologiczny,
zabiegowy, patologiczny, jatrogenny, lotosowy (opóźnione
odpępnienie), rodzinny, domowy, szpitalny, klozetowy,
indukowany, z wypadnięciem pępowiny, przedwczesny, o
czasie, radosny.
W Międzynarodowej Klasyikacji Praktyki Pielęgniar-
skiej (ICNP, wersja 1.0), która jest uniwersalnym, między-
narodowym systemem jednolitego języka pielęgniarskiego
odnaleźć można następujące hasła znajdujące się w obrę-
bie pola semantycznego słowa „poród” lub są z nim bez-
pośrednio związane: urodzenie dziecka, urodzenie płodu
i popłodu, cięcie cesarskie [3]. Ze względu na mnogość
określeń dotyczących porodu podjęto próbę uporządko-
wania danego materiału i za kryteria podziału porodów w
tej pracy przyjęto:
1. konieczność podjęcia specyicznych działań medycz-
nych (leczniczo-pielęgnacyjnych);
2. stan psychiczny obiektu;
IStota klaSyfIkacjI I kategoryzacjI
Dla potrzeb niniejszego opracowania przyjęto deinicję
klasyikacji zaproponowaną przez M. Jarosza: klasyikacja
to systematyczny podział przedmiotów lub zjawisk na kla-
sy i kategorie według pewnej określonej zasady podziału.
Podział taki jest logiczny, jeżeli porządkuje pojęcia na dro-
dze analizy stosunku nadrzędności i podrzędności między
nimi [2]. Jednakże klasyikacje jako sposób organizowania
informacji zazwyczaj nie spełniają kryteriów stawianych
klasyikacjom w sensie logicznym, co nie przeszkadza im
być narzędziem użytecznym. Klasyikacje mają naturę
różnicującą, są nastawione na odnajdywanie w porządko-
wanych obiektach tego, co odróżnia jeden obiekt od pozo-
stałych. Klasyikowanie obiektów jest niezbędne wówczas,
gdy mamy do czynienia z większą ich liczbą. Taki zbiór
wymaga skatalogowania, w przeciwnym wypadku trudno
byłoby się nim posługiwać. Ten sam zbiór można klasyi-
kować na różne sposoby, na podstawie różnych kryteriów.
Klasyikacja może więc mieć charakter sztuczny i natural-
ny.
Z kolei kategoryzacja jakichś rzeczy, ludzi lub zjawisk
to ich podział na pewne zbiory lub przypisanie ich do
pewnych zbiorów. To część procesu badawczego, która
polega na ustalaniu kategorii odpowiedzi do zebrane-
go metodami jakościowymi materiału empirycznego.
56
Pielęgniarstwo XXI wieku
Kinga Żurawska vel Dziurawiec, Danuta Matejczuk
3. Podział porodów ze względu na zastosowanie
środków ułatwiających/ przyspieszających poród:
A. niefarmakologicznych:
• poród z zastosowaniem pozycji wertykalnych – na
przykład pozycja pionowa, kuczna;
• poród z zastosowaniem immersji wodnej (inaczej
– forma łagodnego porodu) – tylko w przypadku
porodu prawidłowego, przy nadzorze położnej i le-
karza. Idea takich porodów opiera się na założeniu,
że podczas przechodzenia noworodka ze środowiska
wewnątrzmacicznego do pozamacicznego dziecko
nie jest narażone na nagłe zadziałanie stresorodnych
bodźców zewnętrznych. Zwolennicy tego rodzaju
porodu podkreślają także podobieństwo człowieka
do ssaków wodnych;
• poród z zastosowaniem TENS (ang. Transcutaneous
Electrical Nervous Stimulation) czyli przeskórnej
stymulacji nerwów prądem o małym, regulowanym
natężeniu i zmiennej częstotliwości. Metoda zasto-
sowana po raz pierwszy Szwecji w 1972 roku, w Pol-
sce stosowana w niewielkim zakresie;
• poród z zastosowaniem masażu i kontrucisku – ma-
saż dotyczy pleców oraz okolicy krzyżowej i odby-
wa się kolistymi ruchami, całą powierzchnią dłoni.
Natomiast kontrucisk polega na wywieraniu silnego
nacisku na plecy rodzącej na szczycie bólu [8, 9].
B. farmakologicznych:
• poród z zastosowaniem analgezji ogólnej – np. opio-
idy, petydyna;
• poród z zastosowaniem analgezji wziewnej – poda-
wanie przez maskę rodzącej mieszanki podtlenku
azotu i tlenu; najrzadziej stosowane w Polsce;
• poród z zastosowaniem znieczulenia przewodowego
(zewnątrzoponowe, podpajęczynówkowe, połączo-
ne podpajęczynówkowo-zewnątrzoponowe).
Większość z wymienionych w tym punkcie sposobów
prowadzenia porodu opiera się na zasadzie zwalczania
bólu porodowego. Zarówno standardowe jak i alterna-
tywne metody znoszenia dolegliwości bólowych podczas
porodu zakładają pozytywny ich wpływ na stan rodzącej,
noworodka oraz przebieg porodu.
3. zastosowanie techniki/metod/środków ułatwiających
poród;
4. czas oraz planowość porodu;
5. obecność zaburzeń w przebiegu porodu;
6. miejsce porodu;
7. obecność osób towarzyszących rodzącej.
1. Podział porodów ze względu na konieczność
podjęcia specyicznych działań medycznych:
A. naturalny (drogami i siłami natury) – zaczyna się
w sposób spontaniczny; niskie ryzyko występuje na po-
czątku i utrzymuje się do końca porodu. Dziecko rodzi się
spontanicznie w ułożeniu główkowym, pomiędzy 37. a 42.
tygodniem ciąży [4]:
• naturalny prawidłowy - to najczęściej poród do-
konujący się drogami natury lub przy niewielkim
udziale położnej/lekarza położnika;
• naturalny nieprawidłowy - to poród, w którym wy-
stępuje stan zagrożenia matki i/lub płodu.
B. zabiegowy (operacje położnicze):
• cięcie cesarskie;
• kleszcze położnicze;
• próżnociąg położniczy;
• operacje w położeniu płodu poprzecznym (obrót ze-
wnętrzny, obrót wewnętrzny) [5].
2. Podział porodów ze względu na zachowania się
kobiety rodzącej:
A. reakcje pozytywne:
• poród radosny – u kobiet, których ciąża przebiegała
bez powikłań, podkreślających pozytywne aspekty
ciąży i radość z powodu narodzin dziecka;
• poród zadaniowy – kobiety przygotowywały się do
zadania, jakim jest urodzenie dziecka poprzez lek-
turę i udział w zajęciach szkoły rodzenia. Kontrolo-
wały przebieg porodu, starały się stosować techniki
prawidłowego oddychania, przybierać dogodne po-
zycje ciała;
• poród aktywny – kobieta rodząca ma swobodę dzia-
łania, możliwość wyboru dogodnej dla siebie pozy-
cji, pełnego uczestnictwa w podejmowaniu decyzji
odnośnie jej i dziecka.
B. reakcje negatywne:
• poród lękowy – charakteryzuje się dużym natęże-
niem niepokoju, którego nie uzasadniały ani powi-
kłania ciąży, ani nietypowy przebieg samego porodu;
• poród psychicznie obojętny – brak emocjonalnego
i poznawczego zaangażowania w przebieg porodu.
Kobiety traktują poród jako nieprzyjemne doznanie,
przez które trzeba przejść. Bardziej koncentrują się
na zachowaniu personelu niż na własnych dozna-
niach. Ten typ porodu może być sygnałem negacji
macierzyństwa;
• poród bierny – brak pozytywnego zaangażowania w
przebieg porodu, wyraźnie negatywny stosunek do
porodu. Rodząca nie uczestniczy w akcji porodowej
co może wydłużać II okres porodu i zwiększać dole-
gliwości bólowe [6, 7].
4. Podział porodów ze względu na czas ich trwania:
A. pod względem czasu trwania porodu:
• o prawidłowym czasie trwania – przeciętny czas
trwania porodu wynosi: u pierwiastek ok. 12 godzin,
u wieloródek ok. 8; okres rozwierania u pierwiastki
9 h, u wieloródki 7 h, okres wydalania u pierwiastki
2-3 h, u wieloródki ½-1 h.,
• o nieprawidłowym czasie trwania (szybki – prze-
biega nadzwyczaj szybko, np. płód rodzi się w ciągu
jednego jedynego skurczu partego, zdarza się u wie-
loródek z bardzo silną czynnością skurczową; prze-
dłużający się – może dotyczyć rodzących pierwia-
stek powyżej 30 rż. ze względu na opór jaki stawiają
tkanki miękkie).
57
Nr 4 (37)/2011
Istota kategoryzacji porodów
B. ze względu na czas trwania ciąży:
• o czasie – poród, który odbywa się pomiędzy 37. a
41. tygodniem (pełnym) ciąży,
• niezgodny z terminem (przedwczesny – poród mię-
dzy 22. a 36. ukończonym tygodniem ciąży; po ter-
minie – poród po 42. tygodniu ciąży) [10, 11].
• poród ze skurczami hipertonicznymi – obserwuje
się zwiększone napięcie spoczynkowe ściany macicy
w przerwie międzyskurczowej lub ciśnienie w prze-
rwie międzyskurczowej powyżej 12 mmHg [12].
E. ze względu na nieprawidłowości III okresu porodu:
• trudności w oddzieleniu lub wydaleniu łożyska;
• poród z nadmierną utratą krwi (↑ 250 ml).
F. ze względu na powikłania pępowinowe:
• poród z przodowaniem pępowiny – przy zachowa-
nym pęcherzu płodowym obok lub przed częścią
przodującą wyczuwana pępowina;
• poród z wypadnięciem pępowiny – po pęknięciu pę-
cherza płodowego przed częścią przodującą wyczu-
wa się pętlę pępowiny; wypadnięcie może być jawne
lub ukryte.
5. Podział porodów ze względu na obecność zabu-
rzeń w ich przebiegu (zaburzenia topograii płodu
i mechanizmu porodowego):
A. ze względu na położenie płodu:
• poród w położeniu miednicowym – w zależności od
ułożenia części ciała płodu wyróżnia się: położenie
pośladkowe, miednicowe zupełne lub niezupełne,
stópkowe zupełne lub niezupełne, kolankowe zupeł-
ne lub niezupełne;
• poród w położeniu poprzecznym – długa oś płodu i
oś kanału rodnego krzyżują się pod kątem prostym;
rozwiązaniem jest poród drogą pochwową w przy-
padku: porodu przedwczesnego z masą ciała płodu
poniżej 500 g, porodu drugiego bliźniaka, porodu
martwego płodu [12].
B. ze względu na ustawienie płodu:
• poród w niskim poprzecznym ustawieniu główki
płodu – przy całkowitym rozwarciu ujścia główka
osiągnęła dno miednicy ze szwem strzałkowym w
wymiarze poprzecznym, lecz nie dokonała drugiego
zwrotu. Może być niskie poprzeczne stanie główki
(I). lub lewe – ciemiączko tylne i grzbiet płodu po
stronie lewej oraz (II). lub prawe – grzbiet płodu i
ciemiączko tylne po stronie prawej;
• poród w wysokim prostym ustawieniu główki – dłu-
go utrzymujące się w przebiegu porodu przyparcie
główki płodu do wchodu ze szwem strzałkowym
przebiegającym w wymiarze prostym lub prawie
prostym. Wyróżnia się odmianę przednią (potyli-
ca płodu zwrócona w kierunku spojenia łonowego
matki) oraz odmianę tylną potylica płodu skierowa-
na ku kości krzyżowej rodzącej).
C. ze względu na ułożenie płodu:
• poród w ułożeniu odgięciowym (ciemieniowym,
wierzchołkowym) – punktem prowadzącym jest cie-
miączko przednie, brak przygięcia główki;
• poród w ułożeniu odgięciowym wysokiego stopnia
(czołowe, twarzyczkowo-bródkowe przednie, bród-
kowe tylne i bródkowo-poprzeczne) [13, 14].
D. ze względu na zaburzenia czynności skurczowej:
• poród z nieskoordynowaną czynnością skurczową –
występuje wieloogniskowe tworzenie bodźców skur-
czowych z występowaniem tzw. skurczów dwugarb-
nych;
• poród z nadmierną czynnością skurczową – ciśnie-
nie wewnątrzmaciczne powyżej 80-90 mmHg lub
powyżej 4 skurczów w przeciągu 10 minut w okresie
rozwierania;
• poród ze słabą czynnością skurczową – ciśnienie we-
wnątrzmaciczne 25-30 mm Hg lub w czasie rozwie-
rania szyjki macicy rejestruje się mniej niż 3 skurcze
na minutę (wyróżnia się pierwotne i wtórne osłabie-
nie czynności skurczowej),
6. Podział porodów ze względu na miejsce odby-
wania porodów:
A. instytucjonalny (szpitalny) – odbywa się w szpitalnej
sali porodowej,
B. „środowiskowy” – domowy, uliczny – płód wypada
z kanału rodnego na ziemię lub wpada np. do sedesu (po-
ród klozetowy) [15].
7. Podział porodów ze względu na obecność/lub nie
osób bliskich przy porodzie:
A. rodzinny – wspólne i aktywne uczestnictwo rodziców
w narodzinach dziecka.
B. bez osób bliskich [16].
C. w obecności douli. Doula (gr. kobieta, która pomaga
drugiej kobiecie w urodzeniu dziecka) jest kobietą bez
przygotowania zawodowego, ale mająca wiedzę na temat
przebiegu porodu, zabiegów położniczych oraz niefarma-
kologicznych metod zwalczania bólu. Jest to najczęściej
słuchaczka szkoły położnych lub osoba bez przygotowania
medycznego, ale przeszkolona w ramach odpowiedniego
programu kształcenia lub też kobieta całkowicie nieprze-
szkolona. To co w polskich warunkach szpitalnych, może
wydawać się niedopuszczalne, w USA ma już dość bogatą
tradycję. Co więcej literatura podaje, że w ciągu ostatnich
20 lat w Stanach Zjednoczonych zwyczajem stała się obec-
ność przy porodzie „douli” [17].
podSumowanIe
Otaczający nas świat jest bogaty w niezliczoną ilość in-
formacji przekraczających możliwości ich prawidłowego
i dokładnego analitycznego przetworzenia. To dzięki pre-
dyspozycji rozumu ludzkiego do porządkowania, nazywa-
nia i grupowania (klasyikowania i kategoryzacji) możliwe
jest zredukowanie liczby bodźców i ich organizacja. Zdol-
ność przyporządkowania symboli występujących w komu-
nikatach do określonej grupy obiektów pozwala uchwycić
rzeczywistość na różnych poziomach oraz relacje między
nimi.
Nazywanie, kategoryzowanie i klasyikowanie znane
było już od wieków. Wojciech Oczko, lekarz z wykształ-
ceniem ilozoicznym dokonał podziału medycyny na
apteczną, domową i chirurgiczną. Ludwik Perzyna, brat
miłosierdzia, bez wykształcenia medycznego w książce
58
Pielęgniarstwo XXI wieku
Kinga Żurawska vel Dziurawiec, Danuta Matejczuk
5. Słomko Z, Bręborowicz G H. Operacje położnicze. [w]: Bręborowicz G H
red. Położnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL: 2007.
6. Bielawska-Batorowicz E. Psychologiczne aspekty prokreacji. Katowice, „Śląsk”
Wydawnictwo Naukowe: 2006.
7. Prażmowska B, Iwanowicz-Palus G, Makara-Studzińska M. Przeżycia rodziców
związane z porodem rodzinnym. [w:] Makara-Studzińska M, Iwanowicz-Palus G.
red. Psychologia w położnictwie i ginekologii. Warszawa, PZWL: 2009.
8. Nitecka E. Alternatywna opieka okołoporodowa. Piel. Poł. 1999; 41 (6), 7-8.
9. Kaden E. Alternatywne metody znoszenia bólu porodowego. TENS. Położna. Nauka
i Praktyka 2010, 1 (9), 42-46.
10. Sipiński A, Dudkiewicz D, Ciszek V, Stanek-Widera A. Badania ankietowe dotyczące
zaleceń, WHO poświęconych właściwym technikom porodowym. Klin. Perin. i Gin.
1996; supl. 13, 81-84.
11. Urban J. Nieprawidłowy czas trwania ciąży. [w:] Bręborowicz G H. red. Położnictwo
i ginekologia. Warszawa, PZWL: 2007.
12. Dudenhausen J W, Pschyrembel W. Położnictwo praktyczne i operacje położnicze.
Warszawa, PZWL: 2007.
13. Słomko Z. Poród w nieprawidłowym ułożeniu płodu. [w:] Bręborowicz G H
red. Położnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL: 2007, a.
14. Słomko Z. Poród w nieprawidłowych ustawieniach płodu. [w:] Bręborowicz G H
red. Położnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL: 2007, b.
15. Laudański T. Modyikacja środowiska narodzin-potrzeby matki i dziecka a potrzeby
nowoczesnego położnictwa. Gin. Pol. 2001; 72 (8), 668-673.
16. Lichtenberg-Kokoszka E, Janiuk E, Ks. Dzierżanowski J. red. Optymalizacja porodu –
zagadnienie interdyscyplinarne. Kraków, Oicyna Wydawnicza „Impuls”: 2008.
17. Bunia K. Niezastąpiony dotyk. Mag. Piel. i Poł., 2004; 12 (90), 18-19.
do nauki położnictwa skierowanej do cyrulików i kobiet
odbierających porody podzielił porody na ciężkie i lekkie.
A położnictwo pierwszej połowy XX wieku znało tylko
pojęcie porodu izjologicznego w odróżnieniu od patolo-
gicznego.
Oczywiście zaproponowana klasyikacja porodów nie
jest tematem zamkniętym. Istnieje wiele obszarów pro-
blematycznych, chociażby odpowiednie sklasyikowanie
porodów o nieprawidłowym przebiegu lub niemożność
przyporządkowania określonej sytuacji porodowej do
konkretnej (pojedynczej) kategorii i klasy. Pozostaje także
kwestia przyporządkowania niektórych nieprawidłowo-
ści w przebiegu porodu np. dystocji barkowej, niewspół-
mierności porodowej oraz wykorzystania pomocy ręcznej
w trakcie prowadzenia porodu miednicowego (pomoc
sposobem Brachta, uwolnienie rączek sposobem Müllera
lub Lövseta, pomoc sposobem Veita-Smelliego), a także
ręcznego wydobycia płodu.
pIśmIennIctwo
1. Balaskas J. Poród aktywny – nowe spojrzenie na naturalny sposób rodzenia.
Niezależna Oicyna Wydawnicza, Warszawa: 1997.
2. Jarosz M J. Informatyka w pielęgniarstwie. [w:] Górajek-Jóźwik J. red. Wprowadzenie
do diagnozy pielęgniarskiej. Warszawa, PZWL: 2007.
3. Międzynarodowa Klasyikacja Praktyki Pielęgniarskiej, ICNP, wersja 1.0. Warszawa-
Lublin, Mak-Med: 2009.
4. WHO: Care in Normal Bi rth: Report of The Technical Working Group. WHO/FHR/
MSM/96,24, 1997.
Praca przyjęta do druku: 28.06.2010 r.
Praca zaakceptowana do druku: 28.02.2011 r.
59
Nr 4 (37)/2011
[ Pobierz całość w formacie PDF ]