wym edu chemia gim npp, chemia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII DLA GIMNAZJUMDział 1.ŚWIATSUBSTANCJIWymagania na ocenędopuszczającą•podaje przykłady obecności chemiiw swoimŜyciu;•wymienia podstawowe narzędzia pracychemika;•zna i stosuje zasady bezpiecznej pracyw pracowni chemicznej;•dzieli substancje na stałe, ciekłei gazowe;•wskazuje przykłady substancji stałych,ciekłych i gazowych w swoimotoczeniu;•wymienia podstawowe właściwościsubstancji;•zna wzór na gęstość substancji;•zna podział substancji na metalei niemetale;•wskazuje przedmioty wykonane zmetali;•wymienia czynniki powodująceniszczenie metali;•podaje przykłady niemetali;•podaje właściwości wybranychniemetali;•sporządza mieszaniny substancji;•podaje przykłady mieszanin znanychzŜyciacodziennego;•wymienia przykładowe metody roz-dzielania mieszanin;•zna pojęcie reakcji chemicznej;•podaje co najmniej trzy objawy reakcjichemicznej;dostateczną•wymienia gałęzie przemysłu związanez chemią;•podaje przykłady produktów wytwa-rzanych przez zakłady przemysłowezwiązane z chemią;•czyta ze zrozumieniem tekst popu-larnonaukowy na temat wybranychfaktów z historii i rozwoju chemii;•rozpoznaje i nazywa podstawowysprzęt i naczynia laboratoryjne;•wie, w jakim celu stosuje się oznaczeniana etykietach opakowań odczynnikówchemicznych iśrodkówczystości stoso-wanych w gospodarstwie domowym;•bada właściwości substancji;•korzysta z danych zawartych w tabe-lach (odczytuje gęstość oraz wartościtemperatury wrzenia i temperaturytopnienia substancji);•zna jednostki gęstości;•podstawia dane do wzoru na gęstośćsubstancji;•odróŜnia metale od innych substancjii wymienia ich właściwości;•odczytuje dane tabelaryczne, doty-czące wartości temperatury wrzeniai temperatury topnienia metali;•wie, co to są stopy metali;•podaje zastosowanie wybranychmetali i ich stopów;•wymienia sposoby zabezpieczaniadobrąUczeń:•wskazuje zawody w wykonywaniu,których niezbędna jest znajomośćzagadnień chemicznych;•wyszukuje w dostępnychźródłachinformacje na temat historii i rozwojuchemii na przestrzeni dziejów;•potrafi udzielić pierwszej pomocyw pracowni chemicznej;•określa zastosowanie podstawowegosprzętu laboratoryjnego;•identyfikuje substancje na podstawieprzeprowadzonych badań;•bada właściwości wybranych metali(w tym przewodzenie ciepła i prąduelektrycznego);•interpretuje informacje z tabelchemicznych dotyczące właściwościmetali;•zna skład wybranych stopów metali;•podaje definicję korozji;•wyjaśnia róŜnice we właściwościachmetali i niemetali;•wyjaśnia pojęcia: sublimacja i resubli-macja;•planuje i przeprowadza proste do-świadczeniadotyczące rozdzielaniamieszanin jednorodnych i niejedno-rodnych;•montuje zestaw do sączenia;•wyjaśnia, na czym polega metodadestylacji;bardzo dobrą•przedstawia zarys historii rozwojuchemii;•wskazuje chemię wśród innych naukprzyrodniczych;•wskazuje związki chemii z innymidziedzinami nauki;•bezbłędnie posługuje się podstawo-wym sprzętem laboratoryjnym;•wyjaśnia, na podstawie budowywewnętrznej substancji, dlaczegociała stałe mają na ogół największągęstość, a gazy najmniejszą;•wskazuje na związek zastosowaniasubstancji z jej właściwościami;•wyjaśnia rolę metali w rozwoju cywili-zacji i gospodarce człowieka;•tłumaczy, dlaczego metale stapia sięze sobą;•bada właściwości innych (niŜ poda-nych na lekcji) metali oraz wyciągaprawidłowe wnioski na podstawieobserwacji z badań;•wykazuje szkodliwe działanie sub-stancji zawierających chlor na rośliny;•wyjaśnia pojęcia: sublimacja i resubli-macja na przykładzie jodu;•porównuje właściwości stopu (mie-szaniny metali) z właściwościami jegoskładników;•opisuje rysunek przedstawiający apa-raturę do destylacji;Uczeń:Uczeń:Uczeń:1•dzieli poznane substancje na prostei złoŜone.•••••••••••••metali przed korozją;omawia zastosowania wybranychniemetali;wymienia sposoby zabezpieczaniametali przed korozją;omawia zastosowania wybranychniemetali;wie, w jakich stanach skupienia nie-metale występują w przyrodzie;sporządza mieszaniny jednorodnei niejednorodne;wskazuje przykłady mieszanin jedno-rodnych i niejednorodnych;odróŜnia mieszaniny jednorodneod niejednorodnych;odróŜnia substancję od mieszaninysubstancji;wie, co to jest: dekantacja; sedymen-tacja, filtracja, odparowanie rozpusz-czalnika i krystalizacja;wykazuje na dowolnym przykładzieróŜnice między zjawiskiem fizycznyma reakcją chemiczną;przedstawia podane przemianyw schematycznej formie zapisu rów-nania reakcji chemicznej;wskazuje substraty i produkty reakcjichemicznej;podaje przykłady przemian chemicz-nych znanych zŜyciacodziennego.•wskazuje w podanych przykładachprzemianę chemiczną i zjawiskofizyczne;•wskazuje w podanych przykładachprzemianę chemiczną i zjawiskofizyczne;•wyjaśnia, czym jest związekchemiczny;•wykazuje róŜnice między mieszaninąa związkiem chemicznym.•wskazuje róŜnice między właściwoś-ciami substancji, a następnie stosujeje do rozdzielania mieszanin;•projektuje proste zestawy doświad-czalne do rozdzielania wskazanychmieszanin;•sporządza kilkuskładnikowe miesza-niny, a następnie rozdziela jepoznanymi metodami;•przeprowadza w obecności nauczy-ciela reakcjęŜelazaz siarką;•przeprowadza rekcję termicznegorozkładu cukru i na podstawie pro-duktów rozkładu cukru określa typreakcji chemicznej;•formułuje poprawne wnioski na pod-stawie obserwacji.2Przykłady wymagań nadobowiązkowych••••••••••Uczeń:samodzielnie szuka w literaturze naukowej i czasopismach chemicznych informacji na temat historii i rozwoju chemii; a takŜe na temat substancji i ich przemian;posługuje się pojęciem gęstości substancji w zadaniach problemowych;zna skład i zastosowanie innych, niŜ poznanych na lekcji, stopów (np. stopu Wooda);przeprowadza chromatografię bibułową oraz wskazuje jej zastosowanie;tłumaczy, na czym polega zjawisko alotropii i podaje jej przykłady;samodzielnie podejmuje działania zmierzające do rozszerzenia swoich wiadomości i umiejętności zdobytych na lekcjach chemii;przeprowadza badania właściwości substancji;sporządza mieszaniny róŜnych substancji oraz samodzielnie je rozdziela;identyfikuje substancje na podstawie samodzielnie przeprowadzonych badań;prezentuje wyniki swoich badań w formie wystąpienia, referatu lub za pomocą multimediów (np. w formie prezentacji multimedialnej).3Dział 2.BUDOWA ATOMU A UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW CHEMICZNYCHdopuszczającąUczeń:•definiuje pierwiastek chemiczny;•wie,Ŝesymbole pierwiastkówchemicznych mogą być jedno- lubdwuliterowe;•wie,Ŝew symbolu dwuliterowympierwsza litera jest wielka, a druga– mała;•układa z podanego wyrazu moŜliwekombinacje literowe – symbolepierwiastków;•wie,Ŝesubstancje są zbudowanez atomów;•definiuje atom;•wie, na czym polega dyfuzja;•zna pojęcia: proton, neutron, elektron,elektron walencyjny, konfiguracjaelektronowa;•kojarzy nazwisko Mendelejewaz układem okresowym pierwiastkówchemicznych;•zna treść prawa okresowości;•wie,Ŝepionowe kolumny w układzieokresowym pierwiastków chemicz-nych to grupy, a poziome rzędy tookresy;•posługuje się układem okresowympierwiastków chemicznych w celuodczytania symboli pierwiastków i ichcharakteru chemicznego;•wie, co to są izotopy;•wymienia przykłady izotopów;Uczeń:•przyporządkowuje nazwompierwiastków chemicznych ichsymbole i odwrotnie;•tłumaczy, na czym polega zjawiskodyfuzji;•podaje dowody ziarnistości materii;•definiuje pierwiastek chemiczny jakozbiór prawie jednakowych atomów;•podaje symbole, masy i ładunki cząstekelementarnych;•wie, co to jest powłoka elektronowa;•oblicza liczby protonów, elektronówi neutronów znajdujących sięw atomach danego pierwiastkachemicznego, korzystając z liczbyatomowej i masowej;•określa rozmieszczenie elektronóww poszczególnych powłokachelektronowych i wskazuje elektronywalencyjne;•wie, jaki był wkład D. Mendelejewaw prace nad uporządkowaniempierwiastków chemicznych;•rozumie prawo okresowości;•wskazuje w układzie okresowympierwiastków chemicznych grupy i okresy;•porządkuje podane pierwiastkichemiczne według wzrastającej liczbyatomowej;•wyszukuje w dostępnych muźródłachinformacje o właściwościach i aktywnościchemicznej podanych pierwiastków;Wymagania na ocenędostatecznąUczeń:dobrąUczeń:bardzo dobrą•podaje, jakie znaczenie miało pojęciepierwiastka w staroŜytności;•tłumaczy, w jaki sposób tworzy sięsymbole pierwiastków chemicznych;•planuje i przeprowadzadoświadczenia potwierdzającedyfuzję zachodzącą w ciałacho róŜnych stanach skupienia;•zna historię rozwoju pojęcia: atom;•tłumaczy, dlaczego wprowadzonojednostkę masy atomowej u;•wyjaśnia, jakie znaczenie mająelektrony walencyjne;•omawia, jak zmienia się aktywnośćmetali i niemetali w grupachi okresach;•projektuje i buduje modele jąderatomowych izotopów;•obliczaśredniąmasę atomowąpierwiastka chemicznegona podstawie mas atomowychposzczególnych izotopów i ichzawartości procentowej;•szuka rozwiązań dotyczącychskładowania odpadówpromieniotwórczych;•tłumaczy, dlaczego pierwiastkichemiczne znajdujące się w tej samejgrupie mają podobne właściwości;•tłumaczy, dlaczego gazy szlachetnesą pierwiastkami mało aktywnymichemicznie.•wymienia pierwiastki chemiczneznane w staroŜytności;•podaje kilka przykładów pochodzenianazw pierwiastków chemicznych;•odróŜnia modele przedstawiającedrobiny róŜnych pierwiastkówchemicznych;•wyjaśnia budowę wewnętrznąatomu, wskazując miejsce protonów;neutronów i elektronów;•rysuje modele atomów wybranychpierwiastków chemicznych;•wie, jak tworzy się nazwy grup;•wskazuje w układzie okresowympierwiastków chemicznych miejscemetali i niemetali;•tłumaczy, dlaczego masa atomowapierwiastka chemicznego ma wartośćułamkową;•oblicza liczbę neutronów w podanychizotopach pierwiastków chemicznych;•wskazuje zagroŜenia wynikająceze stosowania izotopówpromieniotwórczych;•bierze udział w dyskusji na temat wadi zalet energetyki jądrowej;•wskazuje połoŜenie pierwiastkaw układzie okresowym pierwiastkówchemicznych na podstawie budowyjego atomu.4•wymienia przykłady zastosowańizotopów;•odczytuje z układu okresowegopierwiastków chemicznych podstawoweinformacje niezbędne do określeniabudowy atomu: numer grupy i numerokresu oraz liczbę atomową i liczbęmasową.•wyjaśnia, co to są izotopy;•nazywa i zapisuje symbolicznie izotopypierwiastków chemicznych;•wyjaśnia, na czym polegają przemianypromieniotwórcze;•charakteryzuje przemiany:α, βiγ;•omawia wpływ promieniowaniajądrowego na organizmy;•określa na podstawie połoŜenia w układzieokresowym budowę atomu danegopierwiastka i jego charakter chemiczny.Przykłady wymagań nadobowiązkowychUczeń:••••••••zna ciekawe historie związane z pochodzeniem lub tworzeniem nazw pierwiastków chemicznych;przedstawia rozwój pojęcia: atom i załoŜenia teorii atomistyczno-cząsteczkowej;przedstawia inne, niŜ poznane na lekcji, sposoby porządkowania pierwiastków chemicznych;śledziw literaturze naukowej osiągnięcia w dziedzinie badań nad atomem i pierwiastkami promieniotwórczymi;bezbłędnie oblicza masę atomową ze składu izotopowego pierwiastka chemicznego;oblicza skład procentowy izotopów pierwiastka chemicznego;zna budowę atomów pierwiastków chemicznych o liczbach atomowych większych od 20;uzasadnia, dlaczego lantanowce i aktynowce umieszcza się najczęściej pod główną częścią tablicy.5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]