z technika, Pliki PDF
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Z
TECHNIKÑ ZA PAN BRAT
Z TECHNIKÑ ZA PAN BRAT
ROBIMY ZDJ¢CIA, CZYLI JAK DZIA¸A
APARAT FOTOGRAFICZNY
Iwona Karbownik
Kiedy w grupie szeÊciolatków wprowadza∏am
liter´
a
na podstawie s∏owa
aparat
, postanowi-
∏am zapoznaç dzieci z zasadà dzia∏ania aparatu
fotograficznego.
Na poczàtku wspólnie zastanawialiÊmy si´
nad tym, po co ludzie robià zdj´cia. Przedszkola-
ki stwierdzi∏y, ˝e po to, by mieç pamiàtk´, by po
jakimÊ czasie móc zobaczyç coÊ, co by∏o dawniej.
Jedna z dziewczynek powiedzia∏a: „Ludzie robià
zdj´cia, by zatrzymaç czas”.
Potem, oglàdajàc aparat, zastanawialiÊmy si´,
w jaki sposób powstajà zdj´cia. OglàdaliÊmy wn´-
trze aparatu, dzia∏anie przes∏ony, lamp´ b∏yskowà.
Ka˝dy móg∏ zobaczyç, ˝e w Êrodku nie ma krasno-
ludków lub innych ludzików malujàcych zdj´cia.
Postanowi∏am pokazaç dzieciom, ˝e obraz sam
„wchodzi” do aparatu. Wykona∏am uproszczony
model aparatu fotograficznego (str. 54). Wykorzy-
sta∏am do tego pomalowane wewnàtrz na czarno
pude∏ko z otworem o Êrednicy 5 mm z jednej stro-
ny i Êciankà z kalki technicznej z drugiej strony.
Dzieci mog∏y zobaczyç, ˝e pude∏ko jest puste i ˝e
kierujàc otwór pude∏ka na dobrze oÊwietlony ob-
razek (lub inny obiekt), mo˝na zobaczyç na Êcian-
ce z kalki jego odwrócony obraz (wa˝ne jest, aby
patrzeç na kalk´, a nie przez kalk´). DoÊwiadcze-
nie uda si´, gdy dobrze os∏onimy Êciank´ z kalki
przed Êwiat∏em, wykorzystujàc do tego r´kaw
z ciemnego g´sto tkanego materia∏u.
Dzieci powinny same zauwa˝yç, ˝e obraz jest
odwrócony. W czasie oglàdania zmienia∏am obra-
zek – co by∏o dodatkowà atrakcjà, a przy okazji
mog∏am sprawdziç, ˝e doÊwiadczenie si´ udaje.
W ten sposób zobaczyliÊmy, ˝e obraz „wchodzi”
do aparatu i tam zostaje zatrzymany na kliszy.
Mo˝na uÊwiadomiç dzieciom, ˝e w podobny spo-
sób robi∏o si´ zdj´cia w dawnych czasach i pokazaç
im ilustracj´ przedstawiajàcà stare aparaty.
Nast´pnie dzieci oglàda∏y klisze czyste i wy-
wo∏ane. Porównywa∏y je – zauwa˝y∏y, ˝e na jed-
nej jest obraz, a na drugiej nie ma nic. WyjaÊni-
∏am im, ˝e klisza fotograficzna jest pokryta war-
stwà Êwiat∏oczu∏ej emulsji. W momencie, gdy
przes∏ona na chwil´ si´ otworzy, klisza jest na-
Êwietlana i powstaje na niej obraz.
Wreszcie nadesz∏a pora na wykonanie indywi-
dualnych zadaƒ. Ka˝de dziecko otrzyma∏o w ko-
percie dwie klatki kliszy i jedno zdj´cie. Zadanie
polega∏o na wskazaniu tej klatki, z której zrobio-
no zdj´cie. Poprosi∏am te˝ dzieci, by powiedzia∏y,
czym ró˝ni si´ klisza od zdj´cia. Zauwa˝y∏y, ˝e te
same fragmenty obrazu na b∏onie i fotografii sà
w ró˝nych kolorach – to, co na kliszy jest jasne, na
fotografii jest ciemne i na odwrót.
Kolejnym etapem zaj´ç by∏o tworzenie w∏as-
nego negatywu na kalce technicznej. Przed-
szkolaki rysowa∏y czarnymi, granatowymi lub
czerwonymi flamastrami. Pracowa∏y w ró˝nym
tempie. Te, które koƒczy∏y prac´ w tym samym
czasie, tworzy∏y zespó∏ i sz∏y ze mnà do ciemni,
aby zobaczyç, jak powstajà odbitki ich „zdj´ç”.
Ciemni´ najlepiej urzàdziç w pomieszczeniu
bez okien (jeÊli nie mamy takiego pomieszcze-
nia, trzeba okna dok∏adnie zas∏oniç). Nie potrze-
ba do tego du˝o miejsca, gdy˝ grup´ dzielimy na
ma∏e zespo∏y, by ka˝dy móg∏ swobodnie obserwo-
waç procesy chemiczne. Ciemni´ oÊwietlamy
specjalnà czerwonà ˝arówkà.
Ze wzgl´du na w∏aÊciwoÊci p∏ynów dzieci sa-
me nie wywo∏ywa∏y odbitek, jednak z bliska
mog∏y obserwowaç proces powstawania zdj´ç.
By∏y bardzo zaciekawione i zwraca∏y uwag´
na „magi´” zjawiska. Po kilku powtórzeniach,
chcàc sprawdziç, czy zapami´ta∏y kolejnoÊç wy-
konywanych czynnoÊci prosi∏am, by podpowia-
da∏y, co mam robiç. Przedszkolaki czasem prze-
kr´ca∏y s∏owa i tak zamiast naÊwietlania by∏o
podÊwietlanie, a z ciemni powsta∏a ciemnica itd.
Przypomina∏am im w∏aÊciwe nazwy.
Zaj´cia sta∏y si´ tematem wielu rozmów oraz
zabaw. Nie by∏y trudne do zrealizowania, choç
wymaga∏y dobrego przygotowania.
Wychowanie Przedszkolne 6/2005
53
Z
TECHNIKÑ ZA PAN BRAT
Co trzeba przygotowaç
Przebieg procesu wywo∏ywania
l
aparat fotograficzny z widocznà migawkà, lampà
l
klisz´ wywo∏anà i czystà
l
uproszczony model lub kilka modeli aparatu,
czyli pude∏ko, np. po butach z otworem o Êred-
nicy 5 mm z jednej strony i Êciankà z kalki
technicznej z drugiej strony
l
plansze z prostymi obrazkami do oglàdania
z u˝yciem modelu aparatu
l
koperty z kliszami i zdj´ciami
l
flamastry (czarne, granatowe, czerwone)
l
kalki techniczne przyci´te do rozmiaru papie-
ru fotograficznego.
1. Pod szybkà po∏o˝yç papier fotograficzny (Êliskà
stronà do góry), a na nim kalk´ z rysunkiem.
Szyba ma przycisnàç kalk´ do powierzchni pa-
pieru fotograficznego.
2. Bardzo krótko naÊwietliç papier z kalkà – 1 se-
kunda.
3. Prze∏o˝yç papier do wywo∏ywacza przygo-
towanego zgodnie z instrukcjà na opakowa-
niu i poruszajàc papierem, czekaç, a˝ si´
uka˝e obraz.
Wyposa˝enie ciemni:
l
3 kuwety
l
plastikowe szczypczyki do wyjmowania odbitek
l
lampa do ciemni (z czerwonà specjalistycznà
˝arówkà)
l
odczynniki (wywo∏ywacz i utrwalacz)
l
papier fotograficzny
l
lampa z ˝arówkà matowà (25 W) do naÊwietlania
l
szybka
4. Prze∏o˝yç na chwil´ papier do kuwety z wodà
(p∏ukanie).
5. W∏o˝yç go do utrwalacza (przygotowanego
zgodnie z instrukcjà) na opakowaniu.
6. Wysuszyç odbitki, na przyk∏ad przyczepiajàc
je do linki za pomocà klamerek do suszenia
bielizny.
Model aparatu
54
Wychowanie Przedszkolne 6/2005
Z
TECHNIKÑ ZA PAN BRAT
PASOWANIE NA MISTRZA KOMPUTEROWEGO
Alicja GrzeÊkiewicz
Komputer to niezaprzeczalnie cud techniki,
nowoczesne narz´dzie edukacyjne o bardzo sze-
rokich mo˝liwoÊciach. Rozwija aktywnoÊç umy-
s∏owà, wspomaga i uatrakcyjnia nauk´ i prac´.
Rozwija zainteresowania i samodzielnoÊç, do-
starcza rozrywki. Jednak nie mo˝na zapominaç,
˝e komputer to nie zabawka.
O tym, jak b´dzie on wykorzystywany przez
dzieci, decydujemy my – doroÊli. Dlatego spraw-
dzajmy, jakie programy i gry sà warte wykorzysta-
nia. S∏u˝my dzieciom zawsze radà i pomocà. Bacz-
nie obserwujmy, jak korzystajà one z komputera,
szczególnie gdy majà dost´p do internetu.
Pami´tajmy równie˝ o tym, ˝e d∏ugotrwa∏e
sp´dzanie czasu przy komputerze êle wp∏ywa na
kr´gos∏up i m´czy wzrok. Dbajmy zatem o to, aby
wykorzystywaç t´ zdobycz techniki z umiarem
i z zachowaniem Êrodków ostro˝noÊci. I nie zapo-
minajmy, ˝e nawet najlepszy komputer nie zastà-
pi dzieciom kontaktu z rówieÊnikami.
Bioràc pod uwag´ zainteresowania dzieci, zor-
ganizowa∏am zaj´cia z informatyki dla szeÊcio-
latków. Najpierw ustaliliÊmy wspólnie zasady za-
chowania w szkolnej pracowni komputerowej.
Na wst´pie dzieci zapozna∏y si´ z podstawowà
budowà komputera. Dowiedzia∏y si´, co to jest
monitor, klawiatura, myszka. Nauczy∏y si´ w∏à-
czaç komputer, pos∏ugiwaç si´ myszkà, koloro-
waç obrazki, wykorzystujàc program Paint.
Dla wielu przedszkolaków komputer by∏ fa-
scynujàcà nowoÊcià, gdy˝ tylko troje z szesna-
Êciorga dzieci ma ten sprz´t w domu. Mimo to
nie ba∏y si´ one go w∏àczyç, nie mia∏y obaw, ˝e
coÊ uszkodzà.
Po opanowaniu przez dzieci podstawowych
czynnoÊci w obs∏udze komputera przygotowa∏am
uroczystoÊç pasowania na Mistrza Komputero-
wego, aby doceniç osiàgni´te przez nie umiej´t-
noÊci i zach´ciç do dalszej pracy.
Metody:
rozmowa, çwiczenia praktyczne.
Formy pracy:
indywidualna, zbiorowa.
Ârodki dydaktyczne:
4 zestawy w kopertach
oznaczonych cyframi 1–4, na które sk∏adajà si´:
4 ca∏e obrazki i 4 takie same poci´te na kilka cz´-
Êci przedstawiajàce: monitor, klawiatur´, mysz-
k´ i drukark´ oraz podpisy do nich; 4 arkusze pa-
pieru; 4 tubki kleju; myszki (ka˝da w innym
kolorze) narysowane i wyci´te z kolorowego kar-
tonu (liczba myszek powinna byç taka sama jak
liczba stanowisk komputerowych), ma∏e myszki
wyci´te z papieru samoprzylepnego w kolorach
takich jak myszki z kartonu (jedna myszka dla
ka˝dego dziecka), koperty z wzorem domu nary-
sowanego z figur geometrycznych (po jednej do
ka˝dego stanowiska komputerowego).
Grupa:
dzieci szeÊcioletnie.
Miejsce:
sala zaj´ç i pracownia komputerowa.
Przebieg zaj´ç
1. Wprowadzenie do zaj´ç.
Do sali wchodzi nauczyciel informatyki i na-
wiàzuje z dzieçmi rozmow´:
– Czy wiecie, gdzie mog´ znaleêç dzieci, które
lubià zabawy z komputerem?
– Wiemy!
– A mo˝e znacie te dzieci?
– Znamy, to my!
– Skoro was znalaz∏em, to mo˝e chcielibyÊcie
zostaç Mistrzami Komputerowymi?
– Tak.
– Ale ˝eby zostaç takim mistrzem nale˝y wy-
konaç kilka zadaƒ. Czy chcecie spróbowaç?
– Tak!
– Wi´c zapraszam was do pracowni kompute-
rowej.
Cele:
– zastosowanie nabytych umiej´tnoÊci w obs∏u-
dze komputera (w∏àczanie i wy∏àczanie, korzy-
stanie z programu Paint),
– utrwalenie poznanych figur geometrycznych,
– doskonalenie pracy w grupie.
Dzieci wraz z nauczycielem informatyki oraz
swojà wychowawczynià idà do szkolnej pracowni
komputerowej.
Wychowanie Przedszkolne 6/2005
55
Z
TECHNIKÑ ZA PAN BRAT
2. Uk∏adanie puzzli – przygotowanie do czyta-
nia.
Dzieci tworzà ko∏o, a nast´pnie odliczajà od
1 do 4, zapami´tujàc swoje numery. W ten spo-
sób powstajà grupy utworzone przez jedynki,
dwójki, trójki, czwórki.
Ka˝da grupa zajmuje miejsce w sali oznaczo-
ne cyfrà odpowiadajàcà jej numerowi i dostaje
du˝à kopert´ z takà samà cyfrà oraz du˝y arkusz
papieru i klej. W kopercie znajdujà si´ cztery
obrazki przedstawiajàce monitor, klawiatur´,
myszk´ i drukark´, te same obrazki poci´te na
puzzle i podpisy do nich.
Zadanie polega na tym, aby u∏o˝yç puzzle, ko-
rzystajàc ze wzoru, dobraç w∏aÊciwe podpisy
i wszystko nakleiç na du˝ym arkuszu. Po wyko-
naniu zadania nauczycielka zawiesza arkusze na
tablicy. Nast´pnie wskazuje na poszczególne ob-
razki, a dzieci odczytujà nazwy, dzielà wyrazy na
sylaby i na g∏oski, okreÊlajà pierwszà i ostatnià
g∏osk´, liczà litery w tych wyrazach.
samoprzylepnego. Nast´pnie siada przy tym kom-
puterze, który jest oznaczony myszkà w tym sa-
mym kolorze. Swojà myszk´ przykleja do ubrania.
Nauczyciel objaÊnia zadanie:
l
W∏àczcie komputer.
l
Uruchomcie program Paint.
l
Narysujcie w tym programie dom z figur
geometrycznych wed∏ug wzoru, który znaj-
duje si´ w kopercie obok komputera.
Zakoƒczenie zadania dzieci sygnalizujà s∏o-
wami: „Zadanie zakoƒczone”.
4. Pasowanie na Mistrza Komputerowego.
Nauczycielka chwali dzieci, ˝e wspaniale
poradzi∏y sobie z zadaniami i zas∏ugujà na przy-
j´cie do grona Mistrzów Komputerowych. Przed-
szkolaki sk∏adajà przyrzeczenie, ˝e b´dà prze-
strzegaç zasad obowiàzujàcych w pracowni kom-
puterowej i otrzymujà wykonane na komputerze
dyplomy.
3. Praca przy komputerze.
Stanowiska komputerowe sà oznaczone koloro-
wymi myszkami. Aby zajàç w∏aÊciwe miejsce, ka˝-
de dziecko wybiera sobie jednà myszk´ z papieru
Przyrzeczenie Mistrza Komputerowego
l
W pracowni informatycznej b´d´ wykonywa∏ tylko polecenia nauczyciela.
l
Nie b´d´ w∏àcza∏ i wy∏àcza∏ komputera bez pozwolenia.
l
Po zaj´ciach b´d´ zawsze zostawia∏ po sobie porzàdek.
l
B´d´ pami´ta∏ o prawid∏owym siedzeniu przy komputerze.
56
Wychowanie Przedszkolne 6/2005
[ Pobierz całość w formacie PDF ]