wywiady ast1], Szkoła, III rok, interna głównie ''P
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
10.2. Wywiadyh l' ch do ktrych nalezy rwniez astma oskrzelowa, zbieranieW c~oro,bac a er~lc~Ykl; istotne znaczenie. Niestety w pewnych osrodkach,wyw~adow ma ~lez. ynadmiernie rozbudowanymi zestawa~i test~w skrnych,wywmdy zastepuJe. SI~ "'t Z dokladnie i intehgentme zebranycha droglml testamI In VI ro. , ..a co. g~rsz ikac dalsze postepowanie diagnostyczne .. Warto ,rowmezwywm10w, m~. wink' unkt widzenia: "Jesli po wydawalob~ Sie z~~onczon~mzapamIetac so ;i:g~o~t~cznym nie potrafisz ustalic rozpoznama, wroc do wywtapostepowamudw" .... l' horemu' zadac w sposb planowany pewna liczbeZbIera~ac .wywIady na. ezy c knieta ani ograniczona do chorego na astmeytan. NIe Jest ona am zam , ., .~skrzelowa, ale niektrych nie mO,z~a pormnac. Oto one.l Od kiedy sa napady dusznoscI? , .?2: W jakiej syt~~cji powstal p!e~wszy napad d~~ZnOScl.~: ~ja~~:t~~~~~ t~~:;z~~~~e~:j~~:~Id~d::~z~osci (dokladnie: godzinalub,godziny~) ., ' k to mieisce lub jaka pora reku jest naj gorsza z punktu5. W jakleJ porze 1'0 u ma J',, . d'?widzenia czeStOSCInap~ ow. l . l' sc astmy od miesiaczki, ewentualnie6. U kobiet: pytama usta ajace za eznowplyw ciazy ... zkania miejscowosci strefy klimatycznej ma wplyw na7. Czy zmmna mIes,,przebieg ~stmy? 'k" " leki wywoluja napady lub pogarszaja przebieg8. Jakle czynm l, czynnosCI,astmy? ' .' d?9. Jaki jest aktualny l.byly z~~o .10. Jakie chory ma mieszkame.11 Czv hoduje jakies zwierzeta? .;'. ' ?J .' ko dziecko chorowal na choro\)y alergIczne. ,~~: ~z~o~~~~~h~~~i~~zej rodziny chorowal lub chorute ,~a astme lub lUne,?'choroby alergIczne. 't kowe do napadu astmatycznego,czy przebywal14. Czy wzywa pogotowIe ra un",. l?Z tego po~odu w ~z~t~ ~~dania dodatkowe w celu ustalenia przyczynyastmy?15. Jakleprzec o Zl "12116. Jakie bylo dotychczasowe leczenie, jego wyniki, aktualne leczenie?17. Na jakie inne choroby chorowal lub aktualnie choruje?Ad. I. Czas wystapienia dusZ/1o,ci.W przypadku osb doroslych wazne jestustalenie wieku, w ktrym ujawnila sie astma. Astma ujawniona w dziecinstwiew zasadzie wyklucza astme aspiryn owa, astma powstala w 3. dekadzie zyciastwarza taka mozliwosc przyczynowa. Astma bez dluzszych przerw, ciagnaca sie oddziecinstwa poprzez wiek dorosly, sugeruje zmiany anatomiczne w ukladzieoddechowym, rokuje niepomyslnie.Ad, 2. Okolicznosci pienvszego napadu astmatycznego. Rzadko pierwszy napadastmatyczny pojawia sie nagle. Przy dokladnym zbieraniu wywiadw okaze sie, zesubkliriczne objawy "dyskomfortu oddechowego wystepowaly j'Jz da\vniej", alew koncu pojawia sie moment, w ktrym pojawia sie nagly napad dusznosci "na lacew maju" (pylki traw), po zazyciu "leku przeciwgoraczkowego" (aspiryna),w czasie przeziebienia (astma infekcyjna) itp.Ad. 3. Swiszczacy oddech w czasie dusznosci,To pytanie musi byc tak zadane,azeby chory nie zasugerowany odpowiedzial wlasciwie. Nie mozna pytac: "czyslychac swisty", lecz "czy cos slychac" w czasie ataku dusznosci. Jest to na tylewazne, ze istnieja napady dusznosci psychogenne, ktre moga byc ustalone juzw trakcie zbierania wywiadw. Mniejsze znaczenie ma ustalenie, czy dusznosc macharakter wdechowy, czy wydechowy. Chorzy z astma czesto nie moga "rozpoznac"wydechowego charakteru dusznosci.Ad. 4. Pora doby a napady dusznosci. Nocne napady dusznosci sa charakterystycznedla astmy oskrzelowej. Cykl dobowy nie zalezy jednak od godziny na zegarze, aleod zegara biologicznego. Inny zegar bedzie wiec u chorego, ktry chodzi spac o godz.9 wieczorem, inny u tego, ktry zasypia o plnocy, inny wreszcie u czlowiekapracujacego na zmiany. Nalezy wiec sobie zdac sprawe z tego, ze skoro mwimy, zenapady dusznosci pojawiaja sie najczesciej ok. godz. 4 nad ranem, to dotyczy tochorych, ktrzy zasypiaja ok. godz. 22. Lepiej wiec pa1nietac o tym, ze napadydusznosci pojawiaja sie najczesciej w 4-5 godzinie po zasnieciu. Ma to istotneznaczenie przy planowaniu dobo,-,:ego rozklaau leczenia. Chorego na astme "budzidusznosc", chory na przewlekle zapalenie oskrzeli "budzi sie z dusznoscia", zwyklew czasie (lub nieco wczesniej) planowanego wstawania do pracy.Ad. 5. Pora roku a dusznosc. Napady dusznosci powstajace w maju i trwajaceprzez czerwiec i lipiec sugeruja "astme sienna", zaostrzajace sie w srodku lata"astme plesniowa", we wczesnej jesieni "astme roztoczowa". Astma w chlodnejporze roku, szczeglnie przy zmiennych warunkach meteorologicznych, sugeruje"astme infekcyjna" .Ad. 6. Wplyw zmian hormona{nych u kobiet na przebieg astmy. Astma czestozaostrza sie tuz przed wystapieniem. miesiaczki i znajomosc tego faktu liokreslonejchorej moze przez modyfikacje leczenia poprawic jej stan. Ciaza moze zmienicprzebieg astmy, i to zarwno w kierunku poprawy, jak i pogorszenia. U kobietw okresie przekwitania czesto pojawia sie astma po raz pierwszy i przebieg jej jestzwykle ciezki.Ad. 7. Zmiana mieszkania i strefi' klimatycznej a astma. Niekiedy napadyastmatyczne powstaja w okreslonych domach. Dotyczy to glwnie domwwiejskich, ktre sa szczeglnie "astmorodne". Wynika to glwnie ze znacznie122[,/wiekszej ilasci alergenw, jakie sie tam stwierdza: D~tyc~~ ta glwnie ale.rg'~n;;zwierzecych" i "plesniawych", a prawdapadabme rawmez "raztaczy WIejskich, :Niektrzy charzy ze sradawiska wiejskiega pazbywaja Sie zupelme daleghwasclpaza radzinnym damem .. ' ... ' ..Sale szpitalne, senatana, namlaty, a nawet ?a~aje h~telawe zawIeraja n:me~raztoczy i charzy Wtych warunkach maga czuc Sl~1e~1ej.~hmat wysakag<:>rskIpaprawia stan charych na.astme askrzelo,",:a infekcYj~a Iwymkajaca z u.czulema ~araztacza. Klimat marskI I pustynny sprzYja poprawIe Wastmie s.lennej Wa.kre~I~,kiedy w narmalnych warunkach klimatycznych chory adczuwa,~llne daleghwasc.1.Ad. 8. Czynniki lub czynnosci wywplujace napady. "Obecnasc kata r?,zp.aznajenapadem astmatycznym, nie musz~ go ,w.i~ziec". "Mam zawsze duszna.sc, ja~ ~estpelna "katkw" tapali". Jest to najcze~clej myln,e rozpaznam,e nadwra.zhw~scI n~pylki tapali, a jest ta uczuleme na pylkI traw, ktore kWItna :vowczas,.kIedy J~st ~aulicy pelna "katkw" tega drzewa. "Mam zaws~e dusznasc: w.czasIe przeZiebIenia".W gre maga tu wchadzic dwie sprawy, alergia na czynmk1mfekcYj~e .oraz naspozywane w tym czasie leki przeciwgaraczkawe. We wcz~snym ?,~reSlemetal~rancji niesteraidawych lekw przeciwzapalnych prablem maze przejsc me zauwazon~.Dalsze pytania oczywiscie wyjasnia ten prablem. Napady astmatyczne w czasiesprzatania sugeruja uczulenie na rozt0cza kurzu domawega. Sa ta tylka przykladyrazlicznych mazliwasci .. , ..Ad. 9. Astma a zawd. Sa zawady, w ktory~h uczuleme,na alergeny zWla.za~ez praca jest wyjatkawa latwe. Datyczy to piekarzy, kusmerzy, praca;vmkawwytwrni antybiatYl-:w i niektrych twarzyw sztucznych. Cze~ta ?yly ~aw~d maglmiec wplyw na r6Zwj charoby, kt.ra potem przetrwala I ujawmla Sie pr~ykantakcie niezawadowym. Osoby z jawna choraba ukladu addech.awega mepawinny padejmowac pracy w sr~dawisku "astmoradnym". Bada~m wstep~e.osb pozarnie zdrawych, przystepujacych da pracy w za;vadac~ a duzy:u st?pmunarazenia na mazliwosc wystapienia astmy askrzelawej, powmny .byc .uk1eru~kowane na wykrycie .osb atapawych (tes.ty sk~ne ~ alergenami wZle:vnyml,jesli ta mazliwe stezenie .oglne IgE) .. Nal~zy zda~ s?ble ,sprawe z teg.a, zesposabie badania i zalazeniu, ze atapicy me pawmm byc dapuszczem do pw warunkach, w ktrych moze dajsc do uczulenia, tylka 20-30% ~a~dydazastanie w ten spasb wyeliminowanych. Mima ze osoby atapawe latWIej zapa(na astme zawadowa, maze ta rwniez zdarzyc sie u sparego .odsetka a:nieatapawych .. ,' ... , , b "Ad. 10. Warunki mieszkaniowe. WIlgoc, a ca najwazmejsze abecnasc "grzy aw damu ta czynniki astmarodne. Rwniez "zagracone" mieszkanie~ ~rudne do.odkurzenia, ciezkie draperie, atamany itp. stwarzaja warunki u.tr,udmajace z:valczanie raztoczy. Damy walno stajace, stare, stwarzaja karzystmejsze warunkI dauczulania ich mieszkancw niz mieszkania w blakach.Ad. 11. Zwierzeta a astma. Prablem maze da tyczyc zwierzat hadawlany.ch,z ktrych najlatwiej uczulajacym jest kan; damaw~~h;)ak katy, 'psy, ~hamlk1,. swinki marskie; labarataryjnych, jak myszy, szczury I swmkI marskie. Kazdy tegaradzaju kantak t pawinien zastac adnatawany i przeanalizowany ... , .Ad. 12. Alergia i astma w dziecinstwie. Charaby alergiczne w. dZlecl.n~twle...odzywaja sie" w zyciu daroslym, a czasem jest ta tylka wleloletma remiSja.123Ad. 13. Astma i alergia w rodzinie. Astma maze byc charaba dziedzicznieu~aru~kawan~ i dane wywiadw na ten temat maga miec duze znaczenie, w tymrawmez eugemczne.Ad. 14. "Ciezko,c astmy". Wzywanie pagatawia ratunkawega do napadwast,matycznych i p~byty w szpitalu, jesli datyczy ta "daswiadczanego" charega,krary w .okresIe mIedzynapadowym jest wlasciwie leczany, jest miara ciezkascicha raby. Pawtarzajace sie stany astmatyczne stanawia zagrozenie zycia i pawinnybyc badzcem da przeanalizowania datychczasawega leczenia.Ad. 15. Dotychczasowe badania dodatkowe. Problem ten .obejmuje badaniapodstawowe, alergenowe testy skrne i badania czynnasciawe narzadu addechawega. Nalezy uznac, czy badania te sa wystarczajace, czy tez nalezy je uzupelniacnastepnymi badz ta rozpaznajacymi zasadnicza charobe, badz tez skutki leczenia.Ad. 16. Leczenie. Nalezy ocenic stasawane leczenie,jega prawidlowasc i wyniki.W tym celu nalezy cafnac sie do paczatkw charaby. Prawidlawe leczenie, ktre niedala. dabrega wyniku, wyklucza pawtrzenie ga, natamiast przy tym samy...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]